Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut

Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuut tusarniaassutigineqartoq nassiunneqarpoq. Inatsisartut 2024-mi upernaakkut ataatsimiinnerannisiunnersuutip saqqummiunneqarnissaa naatsorsuutigineqarpoq.

Tusarniaassutigineqartut ilanngussat makkuupput:

• Uunga siunnersuut: Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat
• Aalisarneq pillugu Inatsisartut inatsisissaattut siunnersuummut
  nassuiaatit

Siunnersuummut oqaaseqaataajunnartussat kingusinnerpaamik Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfimmeeriissapput:

Januaarip 24.-ani 2024-mi, nal: 16.00

Siunnersuummut oqaaseqaatissat, kalaallisut qallunaatullu, uunga e-mailimut nassiunneqassapput APN@nanoq.gl kiisalu jepa@nanoq.gl aamma thra@nanoq.gl ccmut ilanngullugit, imaluunniit allakkatigut:

Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfik
Imaneq 1A, 701
Postboks 269
3900 Nuuk

Siunnersuut aamma Naalakkersuisut tusarniaanermut nittartagaani takuneqarsinnaavoq uani:

https://naalakkersuisut.gl/Hoeringer?sc_lang=kl-GL

Siunnersuutip tunuliaqutaa

Aalisarneq pillugu inatsisiliorneq ukiorpaalunni ingerlareerpoq. Aalisarneq pillugu inatsit atuuttoq 1996-imeersuuvoq, maannamullu taamanili 13-eriarluni allanngortinneqarsimalluni. Politikikkut taperserneqarluartumik kiisalu inuussutissarsiortunit, kommuninit, innuttaasunit, soqutigisaqartunillu peqataatitsinikkut inatsisissatut siunnersuusiornissaq politikikkut anguniagaasimavoq. Tamanna ilaatigut inuussutissarsiortut soqutigisaqaqatigiiffinnillu Naalakkersuisumillu kiisalu nuna tamakkerlugu innuttaasunik ataatsimiititsinikkut piviusunngortinneqarpoq. Taamaaliortoqarpoq inuussutissarsiortut aalisarnermik inuussutissarsiutip alliartornissaanut periarfissat tunngaviillu patajaannissaannut kissaataat kiisalu aalisarnerup siammasinnerulerneratigut inuiaqatigiinnut tamanut iluaqutaasussat siunnersuut aqqutigalugu piviusunngortinnissaat qulakkeerniarlugit.

Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup siunnersuutai aningaasaqarnikkullu misissueqqissaarnerit ataatsimiititaliarsuup sulineranut atatillugu suliarineqartut ilaatigut tunngavigalugit siunnersuusiortoqarpoq. Inatsisissatulli siunnersuut pineqartut ilaatigut annertuumik ataatsimiititaliarsuup innersuussutaannit allaassuteqarpoq. Ataatsimiititaliarsuarmit isumaliutissiissut Naalakkersuisunut septembarimi 2021-mi tunniunneqarpoq. Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuaq 2019-imi pilersinneqarpoq, kiisalu inuussutissarsiortunit soqutigisaqaqatigiinnit suliamilu immikkut ilisimasalinnit inuttalersugaavoq. Aalisarneq pillugu inatsisissamut suliniutissanullu tassunga atasunut allanut, aalisarnerup ineriartornissamut periarfissaanut pitsaasumik tapersiisinnaasunik inuiaqatigiit aalisarnermik inuussutissarsiuteqarnermit isumalluutinillu annertunerpaamik iluaquteqarnissaannut qulakkeerinneqataasumillu innersuussutinik siunissamut ungasissumut aaqqiissutaasussanik siunnersuuteqarnissamut siunnerfilerneqarsimavoq.

Aalisarneq pillugu ataatsimiititaliarsuup isumaliutissiissutaa kiisalu nassuiaatit saqqummiinerillu “linkini” tullinnguuttuni takuneqarsinnaapput:

https://naalakkersuisut.gl/Departementer/Dep_for_Fiskeri_og_Fangst/Fiskerikommissionen/Formalia?sc_lang=kl-GL

Siunnersuut imarisamigut tunngaviit uku malippai:

• Aalisakkanik pisuussutit inuiaqatigiit pigisaraat
• Uumassusilinnik piujuartitsineq
• Aningaasaqarnikkut piujuartitsineq
• Inuuniarnikkut attanneqarsinnaasumik ingerlatsineq
• Allaffissornermi politikikkut akuliusimasoqassanngitsoq
• Paasissutissanik katersineq ingerlatsivimmilu ammasumik pissuseqarneq

Taakku tunngaviit siunnersuummut nassuiaatini nalinginnaasuni nassuiarneqarput.
Taassuma saniatigut siunnersuummi sammisat pingaarnerit atuutilersinneqarniartut makkuupput;

• Pisassanik qaffasinnerpaaffiliineq Toqaannanngitsumillu piginnittuuneq

Siunnersuutigineqarpoq aalisakkanut tamanut PNNP-mik (PNNP = Pisassiissutinik Niuerutigineqarsinnaasunik Nammineq Pigisanik) aaqqissuussinermut ilaasunut pisassanik qaffasinnerpaaffiliisoqassasoq. Raajarniarnermi qaffasinnerpaaffissaq namminersortunut inatsisitigut pisinnaatitaasunut 20%-iunissaa siunnersuutigineqarpoq (ingerlatseqatigiiffiit il.il.) inunnullu ataasiakkaat 10%, ingerlatseqatigiiffiillu pisortanit pigineqartut 1/3 angullugu pigisaqarsinnaassallutik. Avataasiorluni qaleralinniarnermut immikkut qaffasinnerpaaffiliinissaq siunnersuutigineqanngilaq, kisianni aalisagaqatigiinnik aalisakkanik assigiinngitsunik aalisartilluni aalisarnerit PNNP-mik aaqqissuussinermut ilaasut qaffasinnerpaaffilerneqassasut.

Siunnersuummi umiarsuaatileqatigiiffiup inuulluunniit ataatsip pigisaani pisassat toqqaannanngitsumik pigisat ilanngutissapput. Tamassuma kingunerisaanik suliffeqarfiit inuilluunniit pisassanik piginnivittuunngikkaluarlutik aalajangiinikkut sunniisinnaasut naatsorsuinermi ilanngunneqartalissapput. Taassuma saniatigut pigisanik naatsorsuinermi qanigisat ilanngunneqartalissapput. Matumunnga atatillugu taaguut ”qanigisat” ima paasineqassaaq, ilaquttat siuaat kinguaalluunniit, qatanngutit, katissimasaq/najugaqatigisaq, kiisalu "najugaqatigisaq" matumunnga atatillugu ima paasineqassaaq, inuk avitseqatigisaq ukiunilu marlunni inissiamik avitseqatigisaq. Tamanna eqqunneqassaaq isumalluummik pissarsisinnaanivik siammarterniarlugu pisassallu pissarsiarineqartarnerisa annertunerpaamiinnissaanut maleruagassat sukaterneqarujussuassallutik.

• 68^o30N avannaani 75^o00N-ip kujataani umiatsiaararsortunut pisassiissutinik niuerutigineqarsinnaasunik nammineq pigisanik (PNNP-mik aaqqissuussineq) atuutilersitsineq kiisalu saattuarniarnermi avataasiorlunilu qaleralinniarnermi PNNP-mik aaqqissuussamik atuutilersitsineq piumasaqaataasoq

Saattuarniarnermi avataasiorlunilu qaleralinniarnermi PNNP-mik aaqqissuussamik atuutilersitsineq piumasaqaataasoq atuutilersinneqarpoq. Aalisarnermut inuussutissarsiutip patajaatsunik tunngavissaqarnissaa ilaatigut qulakkeernissaat akuleruttussaatitaannginnerlu eqqarsaatigalugu aalisagaqatigiit pissarsiffiulluartumillu aqunneqarnissaata ilaatigut qulakkeerneqarnissaa siunertaavoq. Taassuma saniatigut ilanngunniarneqarpoq sinerissap qanittuani umiatsiaararsorlutik qaleralinniartut namminneq piumassutsiminnik PNNP-mik aaqqissuussamut ilanngussinnaanissaat. Taamaalilluni siusinnerusukkut pisarisarsimasaat aallaavigalugit piumasut pisassinneqarsinnaalissapput, aaqqissuussarlu naatsorsuutineqarluni tunngavissatut piumasaqaatinik patajaannerulersitsissasoq kiisalu aningaasalersuinissamut periarfissarissaarnerulersitsissalluni. Aaqqissuussaq Kitaanut 75^o00-imit kujammut 68^o30N-ip avannaani atuutilernissaa siunnersuutigineqarpoq. Ilanngullugu Kitaata sinneranut Tunumullu PNNP-mik aaqqissuussamik atuutilersitsinissamut kiisalu aalisagaqatigiinnut allanut sumiiffinnullu allanut PNNP-mik aaqqissuussamik atuutilersitsinissamut Naalakkersuisunut maanakkuugallaq pisinnaatitsissut ilanngunneqassaaq.

• Ajornannginnerusumik aalisarnermut aningaasaliisinnaaneq

Massuma kingorna Kalaallit Nunaanni innuttaasut aalisarnermut aningaasaliisinnaalissapput. Utoqqalinersiassanut ingerlatseqatigiiffiit inuilluunniit ataasiakkaat peqatigiiffii aqqutigalugit tamanna pisinnaavoq. Pineqartut nunatsinni najugaqartuunissaat piumasaqaataavoq. Aallaaviatigut aningaasaliisartut tamarmik aalajangersimasumik ukiuni tallimani najugaqartuunissamut piumasaqaatit naammassissavaat, siunnersuummi § 9, imm. 2 takuuk. Taamaakkaluartoq utoqqalinersiassanut ingerlatseqatigiiffiit nunatsinni najugaqartut aalisarnermut aningaasaliissuteqarsinnaapput, naak utoqqalinersiassanut ilaasortat ataasiakkaat nunami allami najugaqaraluartut.

• Piffissaa killilernagu akuersissutinik atorunnaarsitsineq

Piffissaa killilernagu akuersissut taakkununngalu piffissaa killilernagu pisassiissutit taarsiullugit pisassiissutit piffissaat killilerniarneqarput ingerlaavartunngortinniarneqarlutillu. Pisassiissutit ”ingerlaavartut” ima paasineqassapput, Naalakkersuisut pisassiissutinik atorunnaarsitsissapput, taakku inatsimmi pisassiissutinut ataasiakkaanut kalerriutigineqarlutik utertinneqassappata. Taamaattumik pisassiissutit ukiut tamaasa piffissamut nutaamut tunniunneqartassapput, ersarissumik tunngavilersorluakkamillu allassimasoqanngippat. Taamaattumik ingerlatsisut pisinnaatitaaffitik aallaaviatigut pigiinnassavaat, kisianni siunnersuummi Naalakkersuisut agguaaqqinnissaq siunertaralugu pisassiissutinik tamarmiusunik ilaannakortumilluunniit utertitsisinnaapput.

• Raajarniarnermi atukkat assigiiaartut

Siunissami raajarniarnermi maanna sinerissap qanittuani avataasiorlutillu ingerlatsisut tamarmik assigiinnik atugaqalissapput, pissutigalugu aallaaviatigut aalisariummi pisat 75 pct.-ii tassani suliareqqaarsinnaalissammatigit. 25 pct.-it sinneruttut Kalaallit Nunaanni aalisakkerivinnut tulaanneqassapput. Taassuma akerlerisaanik periuseq atuuttoq malillugu ingerlataqartup pigisaasa 25 pct.-ii tulaanneqassapput aalisariutip pigisai pinnagit. Tamatuma kingunerisaanik raajarniarnermi arlalinnik aalisariutaatilinnut aalisarnissamut eqaannerujussuarmik pilersaarusiorsinnaalersitsissaaq.

Agguaassineq maanna atuuttoq allanngussanngilaq, taamaakkaluartoq imatut, ass. kilisaaterujussuit titarnermiit tunngaviusumit aalajangersimasumik ungasissuseqarlutik raajaqarfiillu aalisariutinit allanit minnerusunit angusaqarsinnaanerusunillu aalisarfiusussat qimallugit suli aalisassapput, soorlu maanna avataasiorlutik aalisariutileqatigiiffiit maanna sinerissap qanittuanit pisassiissutinik pisinissamut periarfissaanavianngitsortaaq.

• Ukiuni tallimani najugaqartuunissamut piumasaqaat kiisalu 100 pct.

Aalisarnermi kalaallit piginnittuunissaat. Inuussutissarsiutigalugu aalisarsinnaanermut akuersissummik pissarsiniaraanni ukiuni tallimani najugaqartuunissamut piumasaqaat kiisalu Kalaallit pisassaannik aalisarnerni tamani kalaallit 100 pct.-imik piginnittuunissaannik piumasaqaat ilanngunneqarpoq.

Siunnersuutip taakku saniatigut imarivai allannguutit arlaqartut innuttaasunut pisortanullu ullutsinnut naleqqunnerusunik paasiuminarnerusunillu malittarisassiornissap anguneqarnissaanik siunertaqartut.

Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga

Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfik
E-mail: apn@nanoq.gl
Oqarasuaat: +299 34 50 00