Uunga siunnersuummut missingiut: Najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarnerit pillugit Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxxx 2024-meersoq, aamma

Matumuuna ”Uunga siunnersuut: Najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxxx 2024-mersoq”, aamma ”Uunga siunnersuut: Aatsitassat pillugit ingerlatallu tamatumunnga pingaarutillit pillugit inatsisartut inatsisaata (aatsitassanut ikummatissanullu inatsit) allanngortinneqarnissaa pillugu Inatsisartut inatsisaat nr. xx, xx. xxx 2024-meersoq. (aatsitassanut ikummatissanullu inatsit)” 2024-mi upernaakkut ataatsimiinnermi saqqummiunneqarnissai siunertaralugu tusarniaassutigalugit nassiunneqarput.

Siunnersuutit marluk ataatsimoortillugit tusarniaassutigalugit nassiunneqarput, tassami aatsitassanut ikummatissanullu inatsisip allanngortinneqarnissaanut siunnersuut, najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu inatsissaatut siunnersuutip akuerineqarnerata sunniutigisussaammagu.

Tunngaviusoq aamma siunertaq
Aatsitassat ingerlatallu tamatumunnga pingaarutillit pillugit inatsimmi atuuttumi pissutsinut aatsitassanik ikummatissanillu piiaanermut tunngassutilinnut tamaginnut maleruagassiiviuvoq, ilanngullugit ikummatissiassarsiornissamut akuersissutit, aatsitassarsiorluni misissuinissamut aamma aatsitassanik piiaanissamut akuersissutit, annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutit aamma avatangiisinut tunngasut. Inatsit Aatsitassanik suliassaqarfinnut Avatangiisinut Aqutsisoqarfimmit, Aatsitassanut Ikummatissanullu Aqutsisoqarfimmit aamma Inuussutissarsiornermut, Niuernermut, Aatsitassanut, Inatsisit Atuutsinneqarnerannut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfimmit allaffissornikkut aqunneqarpoq.

Inatsit pissutsinut taama assigiinngitsigisunut tunngassuteqartoq, ilaatigut innuttaasunut suliffeqarfinnullu paasiuminaatsuusinnaammat, ilaatigullu aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmut tunngatillugu, aalajangersakkat ilai nalinginnaasumik aatsitassanut akuersissutinut, annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutinut aamma ikummatissiassarsiornissamut akuersissutinut maleruagassiillutik, qulequttat aalajangersimasut annertuumik pingaanerinnartigut sammineqartariaqarlutik, aatsitassanut suliassaqarfimmi maleruagassiinerup inatsisini arlalinni, suliassaqarfinnut ataasiakkaanut taakkununnga immikkuullarissumik maleruagassiiviusuni, aggulunneqarnissaa naapertuussorineqarpoq. Taamaattumik siunnersuutigineqarpoq pissutsit ullumikkut aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmi maleruagassiivigineqartut, siunissami inatsisini assigiinngitsuni pingasuni maleruagassiivigineqalissasut. Nalinginnaasumik aatsitassarsiorfinnik ingerlatsineq pillugu pissutsinut tunngatillugu aatsitassanut inatsit immikkoortoq (aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat, 2023-mi upernaakkut ataatsimiinnermi akuerineqartoq), najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu inatsit immikkoortoq, annikitsumik aatsitassarsiorluni suliaqarnermik aammalu najukkani illuliassanut attaveqaasersuutinullu suliassanut aatsitassanik piiaanermut maleruagassiiviusoq, aammalu ikummatissiassat aammalu nunap iluata toqqorsivittut atorneqarnissaa pillugu pissutsit pillugit maannakkut aatsitassanut ikummatissanullu inatsit atuuttoq. Inatsisit pingasut taakkua akuersissutinut inatsiseqarnernut aamma avatangiisinut tunngasunut tunngassuteqassapput. Ikummatissiassanut tunngatillugu, siusinnerusukkut inatsisissatut siunnersuut, suliassaqarfimmut tassunga tunngassuteqartussaq, suliarineqaraluarpoq, kisianni Naalakkersuisut ulloq 24/6 2021 ikummatissiassanut ingerlataqarnerup atorunnaarsinnissaanik aalajangiimmata, suliassaqarfiup taassuma aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmi, kingusinnerusukkut allanngortinneqartartumi, atuuttumi maleruagassiivigineqarnerata ingerlaannarnissaa naapertuussorineqarpoq.

Aatsitassanut ikummatissanullu inatsisip allanngortinneqarnissaanik siunnersuut, pissutsit ilaasa aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmi maleruagassiivigineqartut, siunissami najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu inatsimmi maleruagassiivigineqalertussaanerisa, aammalu siunnersuummi aalajangersakkat attuumassuteqartut kisimik atorunnaarsinneqarnerisa, sunniutigaat. Aammattaaq upalungaarsimanermut komite-mik, sinerissap avataani ikummatissiassanut suliaqarfinni ajutoornermi upalungaarsimanermik isumaginninnissamik taamaallaat siunertaqartumik, pilersitsinissaq pillugu aalajangersakkat atorunnaarsinneqarput.
Najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu inatsisaattut siunnersuut, aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmi aalajangersakkanut tunngatillugu allannguutinik annertuunik imaqarpoq. Naalakkersuisut siunnersuummi najukkameersut aatsitassanik piiaanerannut atatillugu allaffissornerujussuaq oqilisaaviginiarsaraat, assersuutigalugu najukkameersut akuersissummik peqaratik aatsitassanik katersinissaannut periarfissanik killilersuineq atorunnaarsinneqarpoq. Aammalu najukkani ingerlatassani annikinnerusuni aningaasaliinissat orniginarnerulersinneqarput, ilaatigut akuersissutinik ilaannakortumik aningaasaliisartunit najukkamut atassuteqanngitsunit piginnittuuffigineqarnissaat periarfissinneqarluni. Avatangiisinut maleruagassiinermut tunngatillugu, annertunerusunik allanngortitsisoqanngilaq, aammalu siunnersuummi avatangiisinut aalajangersakkat, aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu Inatsisartut inatsisaanni aalajangersakkanut, naapertuupput. Najukkameersut aatsitassanik katersineranni piiaanerannilu pinngortitap avatangiisillu allanngutsaaliorneqarnissaannut maleruagassat nalinginnaasut malinneqartussaapput.

Allannguutit pingaarnersai

Aatsitassanut ikummatissanullu inatsisip atuuttup inatsisinut immikkuullarissunut arlalinnut aggulunneqarnerata saniatigut, aatsitassanut ikummatissanullu inatsimmut atuuttumut sanilliullugu, siunnersuutini allannguutit pingaarnersai makkuupput:

• Inuit minnerpaamik ukiuni marlunni Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasut aammalu tamakkiisumik akileraartussaatitaasimasut, atortut tigummiaannartakkat atorlugit, akuersissummik piumasaqaatitaqanngitsumik, pinngortitap avatangiisillu allanngutsaaliorneqarnissaannut maleruagassat nalinginnaasut isiginiarlugit, aatsitassanik katersisinnaapput piiaasinnaallutillu. Aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu annerpaamik 100.000 koruuninut katersisoqarsinnaavoq, aammalu atortut motooreqanngitsut tigummiaannartakkat taamaallaat atoqqusaapput. Taamaattoq aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu aatsitassanik katersinissamut Kalaallit Nunaannut tamakkiisumik akileraartussaatitaanissaq taamaallaat piumasaqaataavoq.
• Tamanna isumaqarpoq kisermaassisussaatitaanani annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutit pisariaaruttut, taamaalillunilu siunnersuut malillugu kisermaassisussaatitaanani annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutinik tunniussisoqarsinnaanngilaq.
• Ilitsersuisoqarluni aatsitassarsiortitsilluni angalaartitsinerit pillugit immikkut ittunik maleruagassaqanngilaq, kinaluunniit minnerpaamik ukiuni marlunni Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasoq akileraartussaatitaasimasorlu akuersissummik peqarani imaluunniit akuersissuteqarfigineqarani ilitsersuisoqarluni aatsitassarsiortitsilluni angalaartitsinernik aaqqissuussisinnaavoq. Aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu tamatumunnga annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissummik peqarnissaq aammalu ilitsersuisoqarluni aatsitassarsiortitsilluni angalaartitsinernik aaqqissuussinissamut immikkut ittumik akuersissuteqarfigineqarnissaq, piumasaqaataapput.
• Aktiaatileqatigiiffinnut ingerlatseqatigiiffinnullu piginneqatigiiffiusunut Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqartunut, najukkameersut minnerpaamik ukiuni tallimani Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasut tamakkiisumillu akileraartussaatitaasimasut aalajangiisuusumik sunniuteqarsimappata, najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarnissamut akuerineqarsinnaalissapput (siusinnerusukkut kisermaassisussaatitaalluni annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutit). Aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu akuersissutit taamaattut taamaallaat inunnut minnerpaamik ukiuni tallimani Kalaallit Nunaanni najugaqarsimasunut, tamakkiisumillu akileraartussaatitaasimasunut, tunniunneqarsinnaapput.
• Najukkani aatsitassanut tunngasunik suliaqarnissamut akuersissutip qaqugukkut aatsitassanut tunngasunik suliaqarneq pillugu Inatsisartut inatsisaat malillugu nalinginnaasumik aatsitassarsiorluni misissuinissamut imaluunniit aatsitassanik piiaanissamut akuersissutinngortinneqarnissaanut killissaq, saliinissamut aningaasartuutissatut naatsorsuutigineqartut aallaavigalugit aalajangerneqassaaq (killiliussaavoq 250.000 kr.). Aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu annikitsumik aatsitassarsiornissamut akuersissutit, piffissami aalajangersimasumi sumiiffimmi annerpaamik sulisut 9-nik amerlassusilerneqarnerisigut, killilerneqarput, taamaalillunilu sulisut 9-nit amerlanerulerpata, nalinginnaasumik akuersissutinngortariaqalertussaalluni. Aammattaaq aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu ingerlatassaq annikitsumik aatsitassarsiorluni ingerlanneqassanersoq imaluunniit nalinginnaasumik akuersissutinngortinneqarnissaa piumasaqaatigineqassanersoq, Aatsitassanut Ikummatissanullu Aqutsisoqarfiup ingerlaavartumik nalilersortartussaavaa.
• Takornariat inuillu Kalaallit Nunaannut annikinnerusunik atassuteqartut, ukiumut aatsitassanik kiilumik ataatsimik katerseqqusaapput annisseqqusaallutillu. Aatsitassanut ikummatissanullu inatsit malillugu takornariat taamaallaat ilitsersuisoqarluni aatsitassarsiortitsilluni angalaartitsinermut atatillugu aatsitassanik katerseqqusaapput, aammalu aatsitassanik najukkameersumit pisiarineqarsimanngitsunik annisseqqusaanatik.

Killigititaq

Tusarniaanermut akissuteqaatit nassiuteqquneqarput uunga asn@nanoq.gl aamma pan@nanoq.gl assilineralu uunga bosd@nanoq.gl aamma eamra@nanoq.gl kingusinnerpaamik novemberip 17-ani 2023.