Ineqarnermut Attaveqaasersuutinullu Naalakkersuisoqarfik

Ineqarnermut suliassaqarfimmi unammilligassat arlalippassuupput, ungasissumut aalajaatsumillu aaqqiissutissarsineqartariaqartunik. 2022-mi qanoq issutsinut nalilersuinerup takutippaa, Namminersorlutik Oqartussat inissiaataanni ataatsimut katillugu aserfallatsaaliuinissami amigaataasut 2,5 mia. koruuniusut. Aserfallatsaaliuisimannginneq attartortunut annertuumik akornutaavoq aammalu inissiat ussiinneranni, aserfallassimaneranni aammalu oqummik ilungersunartorsiornerni takutinneqarluni.

Suliniartoqalinngippat, aserfallatsaaliuisimannginneq aningaasartuutissallu tassunga atasut ukiut tamaasa qaffariartuinnartussaapput aammalu akiligassaq kinguaassatsinnut ingerlateqqittussaassavarput. Aserfallatsaaliuisimannginneq attartortut peqqiilliornissaasa aarlerinaateqarnerulerneranik aammalu illut ajoqusernerisa nukinginnartut amerlanerulernerannik, malitseqassasoq naatsorsuutigineqarsinnaavoq. Tamanna iluarsaassinernut inoqanngitsoqarneranullu aningaasartuuteqarnerulersitsisussaavoq, tassami iluarsaassinerit akisunerulissammata aammalu inissiat amerlanerusut najorneqarsinnaajunnaassallutik. 

Aserfallatsaaliuisimannginnerup sunniutai ullumikkut takuneqarsinnaalereerput. Assersuutigalugu Blok 2-10-mi, Nuummi Narsarsuarmi aneerasaartarfiit aneerasaartarfiillu torluusaasa iluarsaanneqarnerat 60 mio. koruunit missaannik akeqarsimavoq, tamannalu aneerasaartarfiit torsuusai ingerlaavartumik aserfallatsaaliorneqarsimasuuppata qanoq akeqarnissaata 6-riaataanik annertuneruvoq. Namminersorlutik Oqartussat inissiaataasa aserfallatsaaliorneqarneranni periusit allanngortinneqanngippata, takorluugaq taanna uteqattaartuaannartussaavoq.

Ineqarneq pillugu aaqqissuusseqqinnissaq Naalakkersuisut, IA aamma Siumut 2024-mi maajimi politikkikkut isumaqatigiissusiorput. Ineqarnikkut unammillernartunut aalaakkaasunik, siunissamullu ungasinnerusumut peqatigiilluni aaqqiissutissarsiornissaq, ineqarneq pillugu aaqqissuusseqqinnissamik suliaqarnissap siunertaraa. (takuuk ilanngussaq 3)

Namminersorlutik Oqartussat inissiaataanni iluarsaassinissamut suliniuteqarnissamut aningaasalersuinissamut pilersaarut Naalakkersuisut saqqummiutissagaat, ineqarnermi aaqqissuusseqqinnissaq pillugu politikkikkut isumaqatigiissummi allassimavoq, tassanilu siunertaassasoq ” aserfallatsaaliuisimannginnerup annertusiartornissaata unitsinneqarnissaa, taamaalilluni tamanna siunissami annikillisinneqarsinnaaniassammat, ineqarnermullu suliassaqarfik oqimaaqatigiissinneqarsinnaaniassammat.” aammalu ”Iluarsaassinermut suliniutissanik aningaasalersuinissamut, ineqarnermut akiliutip ingerlatsinermut aserfallatsaaliuinermullu pissusiviusuni aningaasartuutaasartunut naapertuunnissaa pisariaqarpoq.” 

Tamanna tunngavigalugu Naalakkersuisut Namminersorlutik Oqartussat inissiaataannik iluarsaassilluni suliniuteqarnissamut aningaasalersuinermut pilersaarut akueraat.
Najugaqarfiit aningaasaqarneranni oqimaaqatigiilersitsinissamik anguniagaqarneq, aningaasalersuinermut pilersaarummi aallaavigineqarpoq, taamaalilluni Namminersorlutik Oqartussat inissiaataannik iluarsaassineq aserfallatsaaliuinerlu siunissami nunap karsianit akilerneqartussaanani. Iluarsaassilluni suliniuteqarnissamut siunertaavoq maannakkut ineriartornerup mumisinneqarnissaa aammalu aserfallatsaaliuisimannginnerup annertusiartuinnarnerata unitsinneqarnissaa, taamaalilluni attartortut peqqinnartunik ineqarnissaat qulakkeerneqassalluni.

I Taamaattumik pilersaarutini siunnersuutigineqarpoq ineqarnermut akiliummut naleqqussaasoqassasoq, tamatuma kingunerisaanik ineqarnermut akiliutikkoortumik piujuartussamik PPV-imut aningaasassanik immikkoortitsisoqartassalluni. Nammineq aningaasaatit atorlugit aserfallatsaaliuinermi suliassat pisariaqartut suliarineqartarnissaannut, najugaqarfinni naammattunik aningaasassaqarnissamut, piujuartussamik PPV-imi aningaasat ukiumoortumik immikkoortinneqartartussat nassuiarneqarput. Namminersorlutik Oqartussat inissiaataanni PPV piujuartussaq kingullermi ukiumut katillugu 150 mio. koruuninut naatsorsorneqarpoq. Aammattaaq siunnersuutigineqarpoq ineqarnermut akiliut 5 mio. koruuninut naapertuuttumik naleqqussarneqassasoq, taakkua najugaqarfiit ingerlatsineranni maannakkut amigartoorutaasartunut kiisalu ukiumoortumik akigititanik iluarsiinermut, matussutaassallutik.

PPV piujuartitsiffiusoq pilersinneqassappat 2027-mit 2024-mut, ukiut 15-it ingerlanerini, ukiumut 3,8%-inik ineqarnermut akiliutinik naleqqussaasarnissaq tunngavissaatinneqassaaq. Ineqarnermut akiliutinik naleqqussaaneq, iluarsaassinissamut suliniuteqarnissap aallartereerneraniit ukiut marluk qaangiunneranni aammalu iluarsaassineq nunarput tamakkerlugu aallartereerpat, aatsaat 2027-mi aallartinneqassaaq.

Suliniuteqarnissamut pileraarummi, Namminersorlutik Oqartussat inissaataanni ukiuni 20-ni tulliuttuni iluarsaassinermik suliaqarnissaq aalajangersarneqarpoq.  Illuliortiternermik sanaartornermillu inuussutissarsiutilinni pisinnaasat killeqarnerat pissutaalluni inissiaatit tamarmik ataatsikkut iluarseqqinneqarsinnaanngillat. Taamaattumik iluarsaassinermik suliassanik sakkortuumik pingaarnersiuinissaq pisariaqarpoq. Tamanna pissutigalugu suliassat ukiumiit ukiumut pilersaarummi allassimasut annertussusaanni, najukkani pisinnaasat pisariaqartitsinerillu naatsorsuutigineqartut aallaavigineqarput. Taamaattumik Namminersorlutik Oqartussani, kommunini namminersortunilu suliassanut nukinginnartunut aammalu illuliornermik sanaartornermillu suliassani allani pisinnaasanik aalajangersimasunik atugassaqartitsisoqarnissaa eqqarsaatigineqassaaq.

Sanaartornermik suliniut pillugu erseqqinnerusumik nassuiaateqarusukkuit ilanngussaq 1 atuarsinnaavat “Ataatsimoorluta inissiat peqqissuutitsigit – Namminersorlutik Oqartussat inissianik attartortittagaanik iluarseeqqinneq" aamma ilanngussaq 2 "Aningaasalersuinissamut pilersaarut – tunngavigisat aamma aningaasaqarnikkut sunniutaasussat"