Peqqinnissaqarfimmi naartunaveersaatit

Kissaatiginngisamik naartulernissamut pinaveersaartitsisumik naartunaveersaatinik Peqqinnissaqarfimmiit neqerooruteqarpoq. Nunani avannarlerni naartunaveersaatitut neqeroorutaasartut allat assigalugit peqqinnissaqarfimmi neqerooruteqarpoq. Ilisimasat assigiinngitsut apeqqutaallutik naartunaveersaartitsisoqartarpoq, peqqinnissaqarfimmilu innuttaasut ataasiakkaat kissaataat pisariaqartitaallu aallaavigalugit siunnersuisoqartarpoq. Ilaatigut arnap ukiui, peqqissusaa, nappaatigisinnaasai, pujortartarnermi ileqqui naartunaveersaatinilu assigiinngitsuni kingunerisinnaasai nalilerneqartarput.

Peqqinnissaqarfimmi naartunaveersaatitut neqeroorutaasartut ilagaat, Depo-Provera (P-kapuut), P-ring, P-stav, P-piller aamma hormon aamma kobberspiral. Ataasiakkaat kissaataat pisariaqartitaallu aallaavigalugit peqqissuserlu aallaavigalugu, peqqissaasumik qanimut oqaloqateqarnermi arnap aalajangiiffissaraa. Peqqinnissaqarfimmi naartunaveersaatit neqeroorutaasut tamarmik innuttaasunut akeqanngillat.

Kissaatiginngisamik naartulernissamut illersuutinut tunngatillugu innuttaasut akornanni, ilaatigut hormon imaluunniit kobberspiral naartunaveersaatitut ajortumik isummersorfigineqartoq Peqqinnissaqarfimmit nalilerneqarpoq.
Tamatuma saniatigut arnat Depo-Proveramik kingullertigut kapitikkusunneq ajortut Peqqinnissaqarfimmit kingullertigut maluginiarneqarpoq. Tamanna inuit attaveqatigiittarfiinni ajortumik eqqartorneqartarnerata kingunerisinnaagaa ilimagineqarpoq.

”Peqqissutsimut tunngatillugu apeqqutinut ajornartorsiutinullu tunngatillugu Peqqinnissaqarfik innuttaasunut ikiuisussaallunilu siunnersuisussaavoq. Eqqortumik naartunaveersaateqarnerluni nalornissutigigaani, periarfissat assigiinngitsut eqqarsaatigalugit siunnersorneqarnissamut ilitsersorneqarnissamulluunniit Peqqinnissaqarfik saaffigineqarsinnaajuaannarpoq. Taamaasilluni nammineq kissaatigisamik pisariaqartitamillu naartunaveersaaserneqarnissamik aalajangertoqassaaq”, peqqinnissaqarfimmi aqutsisup tullersortaa, Aka Olesen, oqarpoq.

Tassunga atatillugu kissaatiginngisamik naartunnginnissamut, Europa-Kommission-imit akuerisaasoq, Depo-Provera nakorsaataasoq ilisimaneqarluartoq erseqqissaassutigissallugu pingaaruteqarpoq nakorsaatitut pingaarutilittut WHO-p allattorsimaffiani ilaasoq.

”Naartunaveersaateqarnissaq inunni ataasiakkaanni eqqarsarluaqqaarnikkut aalajangigassaavoq. Naartunaveersaatini arlaannaalluunniit ajornerullunilu ajunnginnerunngilaq. Naartunaveersaatit tamarmik pitsaaqquteqarlutillu ajoquteqarput, tamarmillu sunniuteqartarlutik. Depo-Provera naartunaveersaatit allat assigalugit, inunnut ataasiakkaanut iluaqutitaqarsinnaavoq Peqqinnissaqarfimmi neqeroorutaavoq. Depo-Provera kissaatiginngisamik naartulernissaraluamut iluaqutitaqarpoq ilaatigullu aaqartarnermi anniaatinut iluaqutaalluni. Tassunga atatillugu, nakorsamit siunnersorneqareernermi inuit namminneq qanoq naartunaveersaateqarnissartik aalajangigassarigaat pingaaruteqarpoq oqaatigissallugu”, nakorsaaneq Paneeraq Noahsen oqarpoq.

Atoqatigiinnermi taamaallaat arnaq akisussaasuunngilaq - tamanna tamanit akisussaaffigineqassaaq. Usuup puua naartunaveersaatitut qularnaatsuullunilu iluaqutaavoq, ilaatigut kissaatiginngisamik naartulernissamut taamatullu nappaatsinut illersuutaalluarpoq. Usuup puua kisiartaalluni naartulertuunnginnissamut aseruuttuunnginnissamullu illersuutaavoq.

Usuup puuata iluaquterpassuisa ilagaat atussallugu pisariitsuummat hormoninillu naartunaveersaatinit sunniutigisinnaasaattut ittunik kinguneqartitsisinnaanngimmat. Usuup pooqarnermi namminermut atoqatigisamullu illersuinissamik akisussaassuseqartitsisarpoq.

”Atoqatigiinnermi imminut illersoqatigiissinnaaneq pingaaruteqaqaaq. Tamanna arnap kisimiilluni akisussaaffigisinnaanngilaa. Tamatuma saniatigut atoqatigiinneq nammineq piumaneqarnissaa, toqqissisimanarnissaa ataqqeqatigiittoqarnissaalu eqqaamassallugu pingaaruteqarpoq. Taamaammat atoqatigiinnermi pitsaasumi oqaloqatigiissinnaanissaq tunngaviussaaq”, Peqqissutsimut Naalakkersuisoq, Agathe Fontain, oqarpoq.

Peqqinnissaqarfinni usuup puui akeqanngillat. Peqqissaaviit takuuk – una toorlugu.

Paarisa.gl alakkarneqarsinnaavoq atoqatigiittarnermut peqqinnissamut, ilaatigut naartunaveersaatinut tunngasut, killissanut tunngasut atoqatigiinnerlu pillugit paasissutissat amerlanerusut, meeqqanut inuusuttunullu atuagassaqarpoq – Una tooruk.


Sukumiinerusumik paasisaqarusukkuit naalakkersuisup allattaa, Nivé Lynge Biilmann, attavigiuk, uunga e-mail: nilp@nanoq.gl imaluunniit oqarasuaat: +299 34 52 84