EU-p 2024-mi aalisarnissamut periarfissai pillugit isumaqatiginniarnerit naammassipput

Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfiup EU-mik imartatsinni 2024-mi aalisarsinnaasai pillugit ukiumoortumik isumaqatiginninniarnini naammassivaa.

Atorfilittat Bruxellesimi novembarip 22-anni 23-annilu 2023-mi isumaqa-tiginninniartuupput. Isumaqatigiissut naapertorlugu EU imartatsinni 2024-mi aalisarsinnaassaaq.
Aalisarneq pillugu isumaqatigiissut tapiliussaq 2021-2024-mut atuuttoq tunngaviuvoq, taassuma Kalaallit Nunaata EU-llu Aalisarneq pillugu suleqatigiinnissamut isumaqatigiissutip ilagaa. Aalisarneq pillugu isumaqatigiissummik tapiliussamik 2021-2024-mut isumaqatiginninniarneq naggataajuvoq. Aalisarneq pillugu maannakkut isumaqatigiissut naapertorlugu ukioq 2024 tassaavoq  EU-p imartatsinni aalisarsinnaaneranut pisinnaatitaaffiata kingullersaa. 

Aalisarnissamut 2024-mi periarfissat aalajangersarneqarput Aalisarneq pillu-gu isumaqatigiissutip tapiliussaani pisassanut missingersuutit tunngaviga-lugit. Aalisarnissamut periarfissat tabelimi 1-imi takuneqarsinnaapput. Biolo-git kitaani Tunumilu qaleralinnik ikinnerusunik pisassaqarnissamik siunner-suuteqartarneri tunngavigalugu kitaanilu raajanik EU ikinnerusunik pisas-sinneqarpoq. Taamaattoq EU raajanik Tunumi immikkut pisassinneqarpoq, Tunumi biologit raajanik amerlanerusunik pisassaqarnissamik siunnersuu-teqarmata. EU-mik isumaqatigiissutigineqartoq Naalakkersuisunut saqqum-miunneqassaaq akuerisassanngortinneqarlunilu. 

Tabel 1:

NAFO = Kitaa, ICES = Tunu.
1 Siunnersuinissaq utaqqineqarpoq, naatsorsuutigineqarpoq januaarimi 2024-mi pissasoq

Kalaallit Nunaata EU-llu Aalisarneq pillugu suleqatigiinnissamut isumaqa-tigiissutaat marlunnut avitaapput: aningaasarsiutigalugu aalisagartassat pillugu isumaqatigiissut, aalisagartassat akilerneqartarlutik aappaalu tassaa-lluni aalisarnerup ineriartornissaanut tapiissutit pillugit isumaqatigiissutaalluni. Naatsorsuutigineqarpoq aalisarnissamut isumaqatigiissut 93 million koruunit missaanniissasut EU-mi aalisariutitaatillit aalisarsinnaanerinut akiliutit 24 million koruunit missaanniissasut. Akiliutigineqartut amerlanerusinnaapput ammassanik pisassiisoqarpat. Ammassat pillugit siunnersuisimaneq pillugu januaarimi 2024-mi saqqummiussisoqassaaq. 

Maluginiassaavoq kitaani EU-mut qaleralittassiissutigineqartut 225 ton-sinik ikinnerummata, Tunumi qalerallit 300 tonsinik, kitaanilu raajat 100 tonsinik aamma ikinnerullutik. Raajat kalaallit aalisariutaataasa amerlaner-nik pisassaqarnissaannut tunngaviliisuussapput, aalisarsinnaassusertik atorluarsinnaassallugu. 

Kalaallit Nunaani aalisarnermi pisarineqartut isumalluutinik atuinermut akitsuutinit amerlanerusut pisortanut pisalissapput aamma akileraarutinit. EU-p akiliutaasa ikileriarneri akitsuutigineqartunit aamma akileraarutinit nammineerluta inuussutissiortortatta  taarsiullugit aningaasaliissutigisalissavaat. 

Nunatsinni aallartitat tassaapput Aalisarnermut Piniarnermullu Naalak-kersuisoqarfik, Kalaallit Nunaata Bruxellesimi sinniisoqarfia, KANUAANA, Pinngortitaleriffik, Aningaasaqarnermut akileraartarnermullu Naalakker-suisoqarfik, aamma nunatsinni aalisarnermik inuussutissarsiuteqartut.

Paasissutissanik amerlanerusunik paasisaqarniaruit uunga allassaatit Aalisarnermut Piniarnermullu Naalakkersuisoqarfik, APN@nanoq.gl