Akitsuutit appartinnissaannut Demokratit peqataanngillat

”Demokraatit neqinut imeruersaatillu puuinut akitsuummik appartitsinissamik inatsisissatut siunnersuummik taperseerusunnginnerat, ullumikkut oqallinnerup inerneraa.”

Sermitsiap nittartakkakkut quppernerani 15. november Inatsisartuni ullormi oqallinnermit allaaserisaq saqqummiunneqarpoq, tassani Naalakkersuisut eqqussuineri akitsuutit inatsisaata allanngortinneqarnissaa pillugu inatsisissatut siunnersuutaat akuerineqarpoq. Allaaserisaq ajoraluartumik paatsoornernik eqqunngitsumillu oqaaseqarnernik naqqinneqartariaqartunik imaqarpoq.

Siullermik piviusut makkuupput: 2022-mi aningaasanut inatsimmik isumaqatigiissutip ilaatut ulloq 1. januar 2023-mi atuutilersumik neqinut eqqussukkanut arlalinnut eqqussuinermi akitsuutit atorunnaarsinneqarnissaat Inatsisartut akuersissutigaat. Akitsuutinik atorunnaarsitsineq taanna Inatsisartut ataatsimiinneranni maanna ingerlasumi malittarisalittut aaqqinneqarpoq, eqqussuinermullu akitsuutit pillugit inatsimmut ilanngunneqarluni. Taanna pillugu inatsisissatut siunnersuut 2023-mi aasaanerani tusarniaassutigineqarpoq. 

Ataatsimiinnermi maanna ingerlasumi Inatsisartuni amerlanerussuteqarluartut imeruersaatit puuinut eqqussuinermi akitsuut, puumut ataatsimut 60 ørenik appartinneqarnissaa aalajangerpaat. Taanna aningaasanut inatsimmik isumaqatigiissummi, ulloq 6. november 2023 isumaqatigiissutigineqartumi, erseqqilluinnartumik atuarneqarsinnaavoq. Tamatumalu kingorna aalajangernerup inatsimmut atuuttumut ilanngunneqarnissaa Naalakkersuisut suliassarilerpaat.
 
Tamannalu Naalakkersuisut assigiinngitsunik marlunnik iliuuseqarlutik naammassisinnaavaat: 

Aningaasanut inatsisip pingajussaaneerneqarneranut atatillugu imeruersaatit puuinut akitsuutit appartinneqarnissaat siunertaralugu oqaasertaliussatut taaneqartumut siunnersuummik Naalakkersuisut saqqummiussisinnaapput. Taamatut periuseqarneq piumasaqaatit malillugit eqqortuuvoq, taamatulli inatsisiliorneq innuttaasunut ersarippallaarnanilu paasiuminarpallaassanngilaq. Taamaammallu nalinginnaasumik ajornanngiffiani aningaasanut inatsimmi oqaasertaliussatigut inatsisiliortarneq pinaveersimatinneqartarpoq. Periuseq taanna UKA2022-mi, neqinut akitsuutit siuliani taaneqartut peerneqarneranni atorneqarpoq. Taamanikkut aningaasanut inatsimmik isumaqatigiissut, Demokraatit peqataaffigisaat, tunuliaqutaralugu aningaasanut inatsimmut isumaqatigiissutip pingajussaaneerneqarnerani siunnersuummik taamaattumik saqqummiussineq inissaminiittoq Demokraatit isumaqarput.  

Maanna ataatsimiinnermi imeruersaatit puuinut akitsuutit appartinneqarnissaannut suliamut tunngatillugu, imeruersaatit puuinik eqqussuinermi akitsuummik appartitsineqarnissaannik amerlanerussuteqartut aalajangernerisa, eqqussuinermut akitsuutit pillugit inatsisip allanngortinneqarnissaanut siunnersuummut  suliarineqareersumut ilanngullugu suliarineqarnissaa, Naalakkersuisut toqqarpaat. Tamannalu tamat oqartussaaqataanerannut akerliunanilu tupinnartuliaanngilaq. Akerlianik tamanna Naalakkersuisut sukkasuumik pimoorussillutillu sulinerannut, inatsisiliornermilu sapinngisamik ammasuunermik peqqissaarnermillu qulakkeerinninniarnerannik ersersitsisuuvoq.

Taamaammat eqqussuinermut akitsuutit pillugit allannguutissatut Naalakkersuisut siunnersuutaata, tamat oqartussaaqataanerannik ataqqinninnginnermik ersersitsisuuneranik Demokraatit siulittaasuata oqaasii eqqunnginnerusinnaanngillat. Pissutsit piviusut killormorluinnaq ipput. Tamatuma saniatigut Demokraatit suliniummut isumaqataatillugit pingajussaaneerinninnermut akitsuutit appartinneqarnissaat pillugu siunnersuummik saqqummiussisarnerup isornaatsutut isiginninnerat, akerlianillu Demokraatit suliniummut akerliutillugit periutsip asserluinnaata kusanaatsuullunilu tamat oqartussaaqataanerannut ataqqinninngitsutut isiginninnerat, Naalakkersuisutut eqqumiigeqalugu oqaatigisariaqarpara. 

Nuuk Imerup kisermaassisussaatitaanera, imeruersaatit puuinut nalunaarutaasimasup atorunnaarsinneqarnerata nassatarisaanik, 2024-mit atorunnaassaaq. Tamatuma ilaatigut Nunatta Karsiata isertitaasa amerlinerat kingunerissavaa. Isertitat Nuup Imerup tunisassiaatut taartitut imeruersaatit eqqussorneqartut puuisa akitsuusersimannginneraneersuupput. Akerlianik eqqussukkat Nuuk Imerup tunisassiaanit akikinnerusunngorlugit pisiarineqartarput. Ullumikkut imeruersaatit puuinut akitsuummik appaanissamik Naalakkersuisut siunnersuutaat pillugu oqallinnermi, Nunatta Karsiata isertitassaasa qaffannissaannik ilimagisaqarnerup isornartupilussuuneranik Demokraatit isumaqarput. Kisermaassilluni ingerlatsinerup atorunnaarnerata ilaatigut aamma Nunatta Karsianut iluaqutsiinera, Demokraatit siulittaasuata tupaallaatigisariaqanngikkaluarpaa. Demokraatit siulittaasuat nammineerluni imeruersaatit puui pillugit nalunaarutip atorunnaarsinneqarnissaanik siunnersuuteqarnermini (UKA2022/86 takuuk) nalunaarut 2012-meersoq, imeruersaatit puui pillugit nalunaarutip atorunnaarsinneqarnerani, Nunatta Karsiata imeruersaatit puuinit akitsuutinit isertitat ukiumut 14-23 mio. kr.-nik qaffannissaannik naliliisoq siunnersuummini toqqaannartumik issuaavigaa. Siunnersuummi tassanerpiaq imeruersaatit puui pillugit nalunaarutip atorunnaarnerani, imeruersaatit puuinulluunniit akitsuut appartinneqanngikkaluarpat, atuisut akinik appaavigineqarnissaannik Demokraatit siulitaasuat nalilersuuteqarpoq. Partiip nammineerluni siunnersuutigisani atuaqqissagaa, nammineerlunilu partiimi oqariartuutai assigiinnersut ataqatigiinnersulluunniit isumaliutigilluassagaa, Naalakkersuisutut kaammattuutigiinnassavara. Uangami tamanna takusinnaanngilluinnarpara. 

Ataatsimiinnermi maanna ingerlasumi partiip imeruersaatit puuinut akitsuummik atorunnaarsitsinissaq pillugu aningaasalersorneqanngitsumik siunnersuutaata amerlanerussutilinnik taperserneqannginnera isertuunneqarsinnaanngilaq. Naalakkersuisut aningaasanut inatsimmut ukiunilu aggersuni peqqinnissakkut politikimut amerlanerussuteqarluartunik isumaqatigiissuteqarneranik, partiip akisussaaqataannginnissaq toqqarpaa. Taamatut angusaqarusuttumik siunnerfeqarumannginneq partiip toqqagaa, angusanik sunniuteqarnermillu nassataqarunnanngilaq. Demokraatit neqinut imeruersaatillu puuinut akitsuutit appartinneqarnissaannik inatsisissatut siunnersuummik taperseerusunnginnerat, ullumikkut oqallinnerup kingunituaraa.  

Piumasat tamakkerlugit pineqarsinnaasannginnerat politikimi ileqquuvoq sungiusimaneqartoq. Oqartussaaqataanermi sulineq tassa taamaappoq, nammineq anguniakkat allornerit ataasiakkaarlugit angujartuaarnissaat isumaqatigiissutigineqartariaqartarpoq. Partii kangujarterluni inimut politikikkut sullivimmut, naapilluni tamanullu iluaqutaasumik angusaqarfimmut uternissaanik kaammattussavara. Matu ammavoq, tikilluaqqusiuaannarpungalu. 

 
Inussiarnersumik inuulluaqqusillunga


Erik Jensen

Attavissaq: 
Naalakkersuisup allattaa Thora M. Hansen
Toqq/direkte 55 59 29
thmh@nanoq.gl