AtuartigukNunani Avannarlerni ministerit ataatsimoorussatut nalunaarutaat: Pinngortitami silap pissusianilu ajornartoorfimmik pinngortitaq tunngavigalugu aaqqiissutissat pakkersimaarinneqataassapput
Kalaallit Nunaat silap pissusianut aamma avatangiisinut unammillernartunut annertuunut aaqqiissutissatut pinngortitamik tunngaveqartumik periusissiat pillugit nunani avannarlerni ministerit ataatsimoorussatut nalunaarutaannut atsioqataavoq. Teknologiitigut aaqqiissutissanut pinngortitamik tunngaveqartumik aaqqiissutissat ilapertuutissatut imaluunniit aaqqiinerit allatut ittut atorsinnaanissaannut periarfissaasinnaasut nalunaarusiami Kalaallit Nunaat pisussanngortitsivoq.
Nassiussisuuvoq: Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu NaalakkersuisoqarfikFinlandimi ulloq 2. novembari 2022-mi Nunani Avannarlerni silap pissusianut avatangiisinullu ministerit naapipput. Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq Kalistat Lund ataatsimiinnermi peqataavoq
”Kalaallit Nunaanni Uumassusillit Assigiinngissitaarnerannut Periusissiaat 2030 Naalakkersuisunit 2021-mi akueruneqartumi, ministerit nalunaarusiaanni naappertuuppoq. Uumassusillit assigiinngisitaarnerisa illersugarinerat aamma avatangiisinut peqqinnartumik piujuartitsiviusumik uumassusilinnut atuisarnitsinnut, atugarissaarnitsinnut, inuiaqatigiinni aningaasaqarnitsinnut kiisalu pinngortitatta pisuussutitsinnut eriaginninneq Kalaallit Nunaannut pingaaruteqarput. Kalaallit Nunaata soqutigisai qularnaassavagut aamma nunarsuarmi uumassusillit assigiinngissitaarnerinut illersuineq ilalersuiffigissavarput. Tamanna ilaatigut nunani tamalaani suleqatigiinnikkut peqataaffigisinnaavarput”, Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoq Kalistat Lund oqarpoq, nangillunilu:
”Nunarsuup unammilligassaattut silap pissusiata allanngoriartornera aamma pinngortitamik annaasaqarnerit annersaaraat. Aalajangiisutut ajornartoorfinnik taakkuninnga iluarsiinissaq iluatsissagutsigu, taava silap pissusiani ajornartoorfik aamma uumassusillit assigiinngisitaarnerisa ataqatigiissillugit, aamma suliassanik assigiinngitsunik arlalinnik atugaqarluta, ilaatigut pinngortitap nammineq periusaanik atuinikkut isumagisariaqarpagut.”
Nunani Avannarlerni ministerit ataatsimut nalunaarutaat, Kalaallit Nunaata atsioqataaffigisaat, uumassusillit assigiinngissitaatuunissaat (CBD) pillugit FN-ip ataatsimiitsitaliaat 15-issaat (COP15), Canadami decembarimi 2022-mi ingerlanneqassaaq. Uumassusillit assigiinngissitaartuunissaat, aamma uumassuseqassutsip assigiingisitaarneranik taaneqartartoq, tassaapput nunarsuarmi uumassusillit aamma naasut.
Anguniakkanut malitseqartitsinermullu assut anguniagaqarfeqartitsilluni uumassusillit assigiinngissitaarnerinut nunarsuarmi toqqammavissat nutaat pillugit COP15-imi aalajangiussinerup qanoq ililluni qularnaarneqarnissaa Finlandimi ministerit ataatsimiinnerminni oqaluuseraat.
”Pinngortitamik tunngaveqartumik iluarsiissutit ineriartortinneranni nunap inoqqaavisa peqataanissaasa pingaaruteqassusiata ministerit nalunaarutaanni erseqqissarneqarnissaa Naalakkersuisunut pingaarluinnartuusimavoq. Nunat Avannarliit nunap inoqqaavinik ilanngussinissaannik, ilanngullugu nunarsuarmi pinngortitami anguniakkani nutaani takkuttussani pisinnaatitaaffinnik sulissuteqarnissaa Kalaallit Nunaannut aalajangiisuulluinnarpoq. COP15-imi peqataanissara assut qilanaaraara”, Naalakkersuisoq Kalistat Lund naggasiivoq.
Pinngortitamik tunngaveqartumik iluarsiissutit pillugit nalunaarut uani atuaruk
Paasissutissat – Pinngortitamik tunngaveqartumik iluarsiissutit suuppat?
Pinngortitap suussusaasa ilaat, soorlu masarsoqarfiit, silaannarmit CO2-mik immikkut ittumik akulerutsitsillaqqissuupput, taamaalillutillu silap pissusiata allannguutaanut pitsaaliueqataasinnaalluni. Taamaattumik silap pissusiata allannguutaanik pitsaaliuinissamut masarsoqarfinnik illersuineq pinngortitamik tunngaveqartutut iluarsiissutaasutut taaneqarsinnaavoq. Pinngortitamik tunngaveqartutut iluarsiissutit tassaapput suliaqarnerit pinngortitamik namminermik aallaaveqartut. Ajugaaffigisassanik angisuunik, soorlu silap pissusiata allannguutaanik, mingutsitsinernik, imaluunniit erngup isumalluutigisat isumannaarnissaannik iluarseeqataasarput. Taamaalisukkut uumassusillit assigiinngissitaarneri iluaquserpaat. Akuttunngitsumik iluarsiissutit pinngortitami uummavinnik pinngortitallu nunataanik annertusisamik attassiniarnermik aammalu pinngortitseqqinnermik sammisaqartassapput. Aamma uummaviit pilersuutigisinnaasaannik inuiaqatigiinni ajunngitsorsiassat sammisarisassavaat.
Paasissutissat – Uumassusillit assigiinngisitaarneri suuppat?
Uumassusillit assigiinngisitaarneranniipput nunarsuarmi uumassusillit tamarmik, aamma uumasussusillit suussusaat tamarmik, soorlu naasut, uumasut, pupiit, issuatsiaat, uumassusillit tappiorannartut il.il., arferni anginerpaanit imartami, nunami, apummi sermimilu uumassusilinni mikinerpaarpaanut. Uumassusillit suussusaat tassaapput aalisarluta, piniarluta, katersuilluta pissarsiagut, imaluunniit isigiinnartakkagut, aamma ilaapput tamakku mikingaarmata takusinnaanngisagut. Uumassuseqartut akornanni sunniivigeqatigiinneq uumasut suussusiisa sungiussiassutaannut, aammalu nunarsuarmi allanngoriartortumi aniguisinnaassuseqarnissaannut aalajangiisuupput.
Attaveqarfissaq
Paasissutissanik annertunerusunik pissarsiniaruit Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfimmi naalakkersuisoqarfiup pisortaa Natuk Lund Olsen, attavigiuk oqarasuaatikkut: 346476/539228 imaluunniit e-mailikkut: natl@nanoq.gl imaluunniit pan@nanoq.gl.