Naalakkersuisut adresserede FN’s permanente forum for oprindelige folks anliggender

Nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit sulineq Kalaallit Nunaata pingaartitaasa ilagaat, nunallu inoqqaavisa pisinnaatitaaffiisa ataqqineqarnissaat ulakkeerniarlugu Kalaallit Nunaat FN-ip ataani suliaqarpoq.

Kunngeqarfik Danmark FN-imi ilaasortaavoq, FN-imili oqalliffinni suleqatigiisitanilu assigiinngitsun Namminersorlutik Oqartussat sulinermut peqataavoq, taamatuttaarlu ataatsimiinnerni katerinnernilu, tassunga ilaalluni Naalagaaffiit Peqatigiit Nunap inoqqaavisa atugaat pillugit isummersoqatigiiffiat (UNPFII) pillugu danskit aallartitaannut peqataasarput.

Oqalliffik 2000-mi pilersinneqarpoq, nunap inuiinut tunngasuni, aningaasaqarnikkut, inooqataanermi ineriartornermut, kulturikkut, avatangiisitigut, ilinniartitaanikkut, peqqinnissakkut aammalu inuit pisinnaatitaaffeqarneranut tunngasuni nunap inoqqaavi nunarsuarmi tamaneersut aallartitat FN-mi nunat ilaasortaasut peqatigalugit ukiumut sapaatip akunnerini marlunni FN-ip qullersaqarfiani New Yorkimiittumi eqqartuillutik ataatsimiittarput. Ataavartumik oqalliffiup 21-issaannik ingerlanneqarneranni nunap inoqqaavi, inuussutissarsiorneq, nammineq naalakkersuisoqarneq aammalu inuit pisinnaatitaaffiinut periutsit due diligencemut tunngasut, tassunga ilaallutik killilersuutaanngitsumik, sioqqutsisumik ilisimatitsissutaasumillu akuersineq (free, prior and informed consent) pillugit aprilip 25-anit majip 6-at ilanngullugu ingerlanneqartumi ukkatarineqarput.

Oqalliffik ulluni makkunani ingerlanneqarpoq, tassanilu Nunanut Allanut, Inuussutissarsiornermut Niuernermullu Naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt nunat avannarliit Kalaallit Nunaata, Finlandip, Islandip, Danmarkip, Norskit Svenskillu sinnerlugit ataatsimut saqqummiussaat isiginnaarutikkut aprilip 28-ani 2022 ingerlappaa.

Oqalugiarneq FN-ip nunap inoqqaavi pillugit immikkut nalunaarusiortartuat peqatigalugu oqaloqatigiinnermut atatillugu ingerlanneqarpoq.

Nunap inoqqaavisa tunngaviusumik pisinnaatitaaffiisa, tassunga ilanngullugu FN-ip nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffii pillugit nalunaarutaata ataqqineqarnissaat Naalakkersuisumit ilaatigut naqissuserneqarput. Tassunga ilaapput ileqqut, pitsaassutsit periutsillu inuussutissarsiutinik suliaqarnermi, tassani Free,Prior and Informed Consentimik periutsip immikkut atorneqarnissaat oqariartuutigineqarpoq. Naggataatigullu naalagaaffiit, suliffeqarfiit namminersortut aammalu nunap inoqqaavi Naalakkersuisunit kajumissaarneqarput inuit pisinnaatitaaffiisa atuutsinneqarnissaat pisariaqavissut peqataaffiginissaat erseqqissaanissaannik peqqissaartumik annertusaanissaannik.

Saqqummiussaq uani takuneqarsinnaavoq.

Ataasinngornermi aprilip 25-anni Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut, Timersornermut Ilageeqarnermullu Naalakkersuisoq Peter P. Olsen Kunngeqarfik sinnerlugu FN-ip nunarsuarmioqatigiinnut ukiuni qulikkaani 2022-2032 ukioqartitsinerani nunap inoqqaavisa oqaasii pillugit saqqummiussaqarpoq. Tassani naqissuserneqarpoq kalaallit oqaasiissa siuarsarnissaat, nukittorsarnissaa atuutiinnarnissaasa anguniarlugit toraagalimmik suliniarfiginissaanut pingaaruteqarnerat naqissuserneqarpoq, ukiunilu qulikkaani ukioqartitsinermi Kalaallit Nunaata misilittakkani, aaqqiissutigisimasani isumassarsianilu nunap inoqqaavinut allanut avitseqateqarnissaa ujartorneqassaaq – ”Oqaatsivut nalitoqisut inuusuttatsinnut ingerlateqqinnissaat ataatsimoorluta akisussaaffigaarput”.

Saqqummiussaq uani takuneqarsinnaavoq.

Immikkut ilisimasalittut kalaaleq ilaasortatut toqqagaaqqittoq

Reykjavikimi Kalaallit Nunaata Sinniisoqarfiani pisortaq Tove Søvndahl Gant, Kunngeqarfiup inassuteqareerneratigut immikkut ilisimasalittut  UNPFII-mi 2022-2024-mut ilaasortatut ingerlaqqippoq.

Tove Søvndahl Gantip Namminersorlutik Oqartussani, EU-p ataatsimut nunanut allanut sullissiviani, Kalaallit Nunaata Københavnimi sinniisoqarfiani pisortatut aammalu Issittumi Siunnersuisooqatigiit Nunap inoqqaavunut Allattoqarfiani allattaanermigut ukiorpaalunni nunap inoqqaavisa pisinnaatitaaffiinik suliaqarpoq.

*Ataavartumik oqalliffimmi immikkut ilisimasalinnik arlaannaannulluunnit atanngitsunik 16-nik ilaasortaatitaqartoqarpoq, taakkulu inuttut piginnaasaat aallaavigalugit suliaqartuullutik. FN-ip Aningaasaqarnikkut Inooqataanikkullu Siunnersiosoqatigiivi ilaasortassanik toqqaasarput, taakkunannga inuit arfineq pingasut naalakkersuisunit innersuussutaasarput arfineq pingasullu nunap inoqqaavisa kattuffiinit nunarsuarmi tamaneersunit innersuussutigineqartarput.

Arlaannik apeqqutissaqarussi Naasunnguaq Beck Kristensen uunga attavigineqarsinnaavoq nabk@nanoq.gl imaluunnit +299 345656