Uummannap sulluani qaqqat qajannartoqartut nutaat nassaarineqarput

Uummannap sulluani Kangerluarsummi qaqqani qajannartortaqartoq GEUS-ikkut nassaarput. Ujarassiuut naliliipput qaqqap sisoorsinnaanera ilimanaateqartorujussuusoq, Ukkusissanut, Niaqornanut kiisalu Qaarsunut annertuunik kingunerlutitsisinnaasut.

”Uummannap eqqaani qaqqani sumiiffimmik qajannartortalimmik allamik maannakkut nassaartoqarmat soorunami ernumanarpoq. Pisoq qanimut malinnaaffigivarput upalungaarsimanerlu suli annerpaaffiminiitinneqarluni. Pinngortitap nukii aqussinnaanngilagut, kisianni alapernaarsueriaatsimut aningaasanik pingaarnersiuinermi salliutitsivugut, neriuutigaarpullu siunissami tamatuma sumiiffinni kalluarneqartuni najugaqarnissaq isumannaannerulersissinnaagaa”, upalungaarsimanermut Naalakkersuisoq Kalistat Lund oqarpoq.

Qaqqami sumiiffiup qajannartortaqartup annertussusaa 28 million m³ missaannut naatsorsorneqarpoq, taamaalillunilu Karrat 1-imit aamma 2-mit annertunerulluni, kisianni Karrat 3-mit annikinnerujussuulluni.

GEUS-imiit maannamuugallartoq naliliineq tassaavoq, pingaartumik nunaqarfiit Niaqornat, Qaarsut aamma Ukkusissat qaqqani sumiiffiup allamik qajannartortaqartup taassuma sisoornerani ajornartorsiulertussaasut. Ujarassiuut naliliipput, qaqqami sumiiffimmit nutaamit (taagorneqartoq ”Kigarsima”) qaqqap sisoorsinnaanerata ilimanaateqarnera Karrat 3-miit annertunerujussuusoq.

GEUS tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsilluni naatsorsueriaaseq sukumiivallaanngitsoq atorlugu mallit qaarnerisa portussuserisinnaassaannik maannamuugallartoq missingersuivoq. Maannamuugallartoq paasisat makkua takutippaat:

Takussutissiaq 1: SPLASH najoqqutassiaa malillugu Kigarsimaami qaqqap sisoorsinnaaneraneersumik mallit qaartarnerisa portussusai missingersorneqartut 28 millioner m³ (Oppikofer et al., 2018). Sanilliussassatut NGI-p tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsinera malillugu Karrat 1-imi, 2-mi aamma 3-mi qaqqap sisoorsinnaanerani pilersumit mallit qaartarnerisa portussusai aamma allanneqarput.

Takussutissiami takutinneqarpoq sumiiffimmit nutaamit qaqqap sisoorneraniit mallit qaartarneri Karrat 3-mi tassaarsuaqarneranit appasinnerussasut naatsorsuutigineqartoq.

Norges Geotekniske Institut paasissutissat nutaat misissuleruttorpai. Suliassaq annertuumik pingaartippaat aammalu 2022-mi maajip naalernerani tassaarsuaqarneranut pisuusaartitsineq eqqoqqissaarnerusoq naammassissallugu naatsorsuutigalugu.

Paasissutissat nutaat Kalaallit Nunaanni Upalungaarsimanermut Ataatsimiititaliarsuarmut saqqummiunneqarput. 

Upalungaarsimanermut Ataatsimiititaliarsuup makkua inassutigai:

• Paasissutissat nutaat tamanut saqqummiunneqassasut
• Sumiiffinni kalluarneqartussani nilliasaatit ingerlalluarnersut misissorneqassasoq
• Avannaata Kommuniata, Peqqinnissaqarfiup, Nukissiorfiit, Tusass allallu upalungaarsimanermut pilersaarutiminni tassaarsuaqarnissaata aarlerinaateqarnera sillimaffigissallugu qulakkiissagaat.
• Tassaarsuaqangajalersinnaaneranut ersiutaagajuttut pillugit innuttaasut eqqaasissutigineqassasut.
• Avannaata Kommuniata sumiiffinni kalluarneqartussani suli pigaartoqarnissaa qulakkiissagaa inassutigineqarpoq.
• Sumiiffik nutaaq taanna misissueqqissaarnerni Karrat kangerluani alapernaarsueriaatsimik ilimasaarutinillu pilersitsinissamut tunngatillugu aallartinneqartuni ilanngunneqassasoq, aammalu sulineq sapinngisamik annertunerpaamik tuaviuunneqassasoq.

Naalakkersuisut upalungaarsimanermut ataatsimiititaliarsuup inassuteqaatai malinniarlugit aalajangerput.

Ujarassiuut misissuinerisa takutippaat qaqqaq allamik qajannartortaqartoq ukiut qulit kingulliit ingerlaneranni sukkasoorujussuarmik sukkatsikkiartortumillu ajorsiartorsimasoq. Qaqqami sumiiffik alla taanna pillugu paasissutissanut aallaavigineqarput satellitsikkut paasissutissat, innani assilisat kiisalu ornigulluni misissuinerit misissoqqissaarneqarsimasut takutippaat.

Tassaarsuaqalerneranut ersiutaagajuttut pillugit annertunerusut atuakkit uani

GEUS-ip qaqqami sumiiffimmi allami misissuineri pillugit erseqqinnerusut atuakkit uani

Attaveqarnissamut paasissutissat

Paasissutissanik annertunerusunik piniarnermi attaveqarfigineqassaaq Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfimmi Naalakkersuisoqarfimmut pisortaaneq aamma Upalungaarsimanermut Ataatsimiititaliarsuarmi siulittaasoq Mette Skarregaard, oqarasuaat 529844, e-mail pan@nanoq.gl.

Alapernaarsueriaatsimik ilimasaarutinillu tunngatillugu saaffissat, Naalakkersuisoqarfimmi pisortaaneq Jørgen T. Hammeken, Aatsitassanut Naalakkersuisoqarfik, oqarasuaat 346846, e-mail: joeh@nanoq.gl.

GEUS-miit paasissutissat nutaat pillugit saaffissat, Naalakkersuisoqarfimmi pisortaaneq Mette Skarregaard, Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfik, oqarasuaat 529844, mesp@nanoq.gl, pan@nanoq.gl imaluunniit GEUS-mi statsgeolog Nina Skaarup 0045-22221676, nsk@geus.dk.

Tarnip pissusaanik ilisimasalinnut tunngatillugu paasissutissat, saaffissaq: Naalakkersuisoqarfimmi pisortaangallartoq Kirsten Olesen, Meeqqanut, Inuusuttunut, Ilaqutariinnullu Naalakkersuisoqarfik, oqarasuaat 553253, e-mail: iian@nanoq.gl, kiol@nanoq.gl.

Innuttaasut pineqartut allamut najukkamut nuunnissamik kissaateqartunut saaffissaq, Ineqarnermut Attaveqaasersuutinullu Naalakkersuisoqarfik, Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq Ruth Lindhardt tlf. 482866.

Kommunini akisussaaffiit pillugit saaffissat, upalungaarsimanermut suliniutit, saaffissaq: Borgmester Palle Jeremiassen, oqarasuaat 387601