Múte B. Egedep oqalugiaataa – kalaallit meeqqat 22-t Danmarkiliartinneqartut
Nassiussisuuvoq: Naalakkersuisut Siulittaasuata Naalakkersuisoqarfia
Asasara Emil, Eva, Helene, Gabriel, Kristine Stinelu – Asasakka tamassi.
***
Oqaluttuarisaanikkut pisumi malunnaatilimmi maaniippugut – Danmarkip pisoq tujorminartoq alianartorlu pillugit utoqqatsernerani.
Piviusoq piffissami sivisuallaami pisariaqartinneratut isumagineqarsimanngitsoq.
Pisoq – misileraaneq kikkulluunniit peqataaffigisimasariaqanngikkaluagaat – ilissilu arfiniliullusi qitiuffigisimasarsi. Taamattaaq allat 16-t ajoraluartumik maanna akornatsinniikkunnaarsimasut – eqqaaneqarnerat ataqqinartuuli (nipangersimallatsiarneq).
***
Misileraanerup ingerlasimanera arlaleriarlugu qulaajaavigineqareerpoq. Pisoq manna ataatsimut oqaluttuassartatsinnut ilaavoq. Nammineerlusi oqaluttuasi tussunnguartut tusarsimallugillu atuarsimavagut.
Ilumoortoq aninneqarpoq. Ilumoortoq kingumut qiviarlugu qamuuna annernartoq.
Qanoq misigisimanersi takorloorsinnaanngilara. Nalaassimasasi eqqarsaatigiinnarlugit annernarput.
Meeraalluni nunagisaq qimallugu aallarneq.
Ilaquttat namminerlu inuuneq qimallugu.
Meeraanermi qajannarfimmi inersimasut akisussaaffitsik naapertorlugu iliorsimanngillat.
Piffissami ilissi meeraanissinni toqqissisimanermik inuunermillu patajaatsumik pisariaqartitsivigisassinni. Tamanna misiginngitsoorparsi …
***
Kinaassusersi
Kulturersi
Oqaatsisi inuuffigisarsilu annaavasi.
Kiserliorneq ilaquttanillu attaveerunneq.
Nunaqqatissi akornanni takornartanngorpusi.
Ila taasinnaasat amerlagaluaqaat. Tamakku tassaapput ilissinnut nanertuutinngortinneqartut.
Tassunga akuuvusi pitsaanngitsorpassuarnillu tamanna kinguneqarpoq, qamuuna ingammik.
***
Ilissinnut kingunerluutit aamma ilaquttassinnut, ikinngutissinnut inuiaqatigiinnullu avatangiisissinnut sunniupput.
Qulaajaanermit tigulaarilaassaanga:
”Anaanaq Grønlandsdepartementimut ima telegrammerpoq: Nukappiaraq sumiittoq qanorlu ittoq tusarusukkaluarpara, inuulluaqquara”.
Taamaammat ullumikkut eqqarsaatikka aamma ilaquttassinnut sammitippakka – ilaquttat meeraanissinni avatangiiserisasi, aammalu alliartornissi ilaani avatangiisaasut.
Amerlasuut ajoraluartumik ilaquttaminnut attaveerupput. Attaveqaqqinngisaannarpullu. Ilassilu ilaquttatik kingusinnerusukkut attaveqarfigeqqilerpaat.
Kalaallit Nunaani nammineq ilaquttassinnit maqaasineqarsimallusilu, maqaasineqarlusilumi asaneqarnersi qularutiginngikkinga ilisimassavarsi.
***
Maani nikorfavugut qanga pisimasut nassuerutiginiarlutigit, aammali taamanikkut pisut kingorna annertuunik ilikkagaqarsimanerput takutinniarlugu.
Taamanikkut pissutsit allatut inissisimaneranni pisut pipput – arlaannattaluunniillu aalajangerneq pisullu qanoq ingerlasimanerat allanngortissinnaanngilaa – maannalu maani nikorfavugut akuersaarneqarsinnaanngitsumik akuersisariaqarnitsinni.
Oqaluuttarisaanerup nassatai misileraanerullu ilissinnut sunniutai pillugit,
Minnerunngitsumillu tamatta nassuerutiginninnikkut kiisami maanna pisumi qanga pisimasunik saammaassiniarluta …
Utoqqatsernikkut.
Inuunissinni pisumi nukillaarnartumi alianartumilu – aamma Kalaallit Nunaannut.
***
Naalakkersuisut, kalaallit politikerii minnerunngitsumillu inuiaqatisi suliamik uannga malinnaasimapput.
Utimut qiviarlunga namminersornerulernerup eqqunneqarnerata kingorna suliap sukkanerusumik ingerlanneqarnissaa kimigiisissutigisimasariaqarluaripput eqqarsarpunga.
Suliarmi una, suliarlu pillugu aalajangerneq pissutsit ullumikkornit allaaneruneranni pivoq,
Nunasiaanerup nalaani aalajangertoqarpoq.
Kalaallilli Nunaata tungaanit utoqqatsernerup aatsaat maanna pineranut akisussaaqataavugut.
Akisussaaqataagattalu qallunaat naalagaaffianik siusinnerusukkut nassuertitsisimannginnitsinnut annertuumik utoqqatserpunga.
***
Naggataagut tamassinnut
Emiilimut, Evamut, Helenamut, Gabrielimut, Kristinamut og Stinamullu qujarusuppunga.
Qujarusuppunga maani ataatsimoorluta pisumik matuminnga najuussinnaanitsinnut.
Tamassi ilaquttasilu ajunnginnerpaamik kissaappassi.
Aamma ilinnut qujanaq Statsministeri.
Suliami oqaluttuarisaanermut malunnaatilimmi uani, kialluunniit tulluusimaarutigisinnaanngisaani, amerlaqisullu nassuerutigiumanngisaanni, akisussaaffimmik annertuumik tigusivutit.
Neriuppunga qanga ajortulianik nassuerutiginninnissamut taamaallaat piffissanngunngitsoq. Aammali maanna pisunut… Knud Rasmussenimi ima issualaarpara:
”Piffissaq puigunngisaannaruk; peereersunut pisussanullu.”
Qujanaq.