Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Naalakkersuisoqarfik

11/03/2025

SIULEQUT
Qitiusumik allaffeqarfimmi innarliinnginnissamut, ileqqorissaarnissamut suliamullu pikkorissuseqarluni ingerlatsinissamut malittarisassat qaffasissut attatiinnarusuppavut. Sulisut suleqatigisartakkallu kukkunernik, unioqqutitsinernik naapertuutinngitsunillu toqqissisimallutik uparuaasinnaanissaat uagutsinnut pingaaruteqarpoq.

Taamatut pisoqartillugu amerlanertigut ulluinnarni attaveqatigiinnermi aqqutigineqartartut, assersuutigalugu aqutsisorisamik qaninnermik ASA-milluunniit oqaloqateqarneq aqqutigalugu isumagineqartarnissaat neriuutigaarput. Allanulli tusarliuteqqusaanngitsumik immikkulli ittumik pisariaqartitsisoqarpat pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsineq tapertatut piareersimavoq.

Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsineq qanoq ingerlasarnersoq, nalunaarutiginninnerit qanoq suliarineqartarnersut aamma pasinapiluttoqarneranik kalerriisoq inuillu pineqartut sunik pisinnaatitaaffeqarnersut politikkimi matumani nassuiarneqarput. Pisariaqalissappat kikkut tamarmik aaqqissuussinermik matuminnga atueqqullugit kajumissaarpavut.

Naalakkersuisoqarfinni pisortaqatigiit

________________________________________

1. ILISARITITSINEQ
Pisortat suliffeqarfiutaanni suliffeqarfinnilu namminersortuni pissutsinik isornartunik nalunaarutiginninnissamut attavissanik isumannaatsunik pilersitsinissaq Pasinapiluttumik kalerriisumik illersuineq pillugu Inatsisartut inatsisaatigut nr. 32, 4. juuni 2024-meersukkut piumasaqaataavoq. Inatsimmi piumasaqaatit Namminersorlutik Oqartussani qanoq atuutsinneqarnersut politikkimi matumani nassuiarneqarput.

Politikki una suliffeqarfimmi sulisunut suleqatigisartakkanullu tamanut attuumassuteqarpoq aamma attaveqarfissanut pioreersunut (aqutsisut, ASA, sulisut sinniisaat il.il.) tapertaavoq.

Avataani pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsinermi, BDO, Naalakkersuisunit atorneqartarpoq, taannalu uani nassaarineqarsinnaavoq https://oqarit.whistleportal.net/#/.

Kalaallisut, qallunaatut tuluttullu nalunaarusiortoqarsinnaavoq.
________________________________________

2. SIUNERTAQ
Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsinermi:

• Ammasuunermik killilersugaananilu oqaaseqarsinnaanermik kultureqarnermik tapersersuissaaq, tassani kukkunerit annertuut, inatsisinik unioqqutitsineq pissutsillu isornartut saqqummiunneqarsinnaapput.
• Inuit ajunngitsumik isumaqarlutik pissutsinik ilungersunartunik nalunaarutiginnittut kingunerluutinut nuanniitsunut illersorneqassapput.
• Naapertuutinngitsunik pinaveersaartitsillutillu paasiniarneqassapput, taamaalilluta kukkunerit ilinniarfigisinnaaniassagatsigit ingerlaavartumillu suliffitsinnik pitsanngorsaasinnaalluta.

________________________________________

3. AAQQISSUUSSAMUT KINA PAASISSUTISSANIK TUNNIUSSISINNAAVA

Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsineq ukunannga atorneqarsinnaavoq:

• Namminersorlutik Oqartussani imaluunniit immikkoortumi/suliffeqarfimmi pineqartumi maannakkut atorfillit (suliffimmik misiliisut, piffissami killilimmi sulisut, aallartitaallutik atorfillit, ilinniartutut ikiortit il.il. ilanngullugit)
• Siusinnerusukkut sulisimasut inuillu suli atorfinissimanngitsut, taamaattorli atorfinitsitsisarnermi suleriuseq aqqutigalugu pissutsit pillugit paasisimasaminnik nalunaaruteqartut, Namminersorlutik Oqartussani assigisaannulluunniit attaveqartartut.
• Suleqatigisartakkat, siunnersortit pisiniartarfiit, suliffeqarfimmik aaqqissuussaasumik suleqateqarpata pissutsinillu ilungersunarsinnaasunik ilisimasaqarpata.

________________________________________

4. PAASISSUTISSAT SUUT NALUNAARUTIGINEQARSINNAAPPAT

Pasitsaassaqarnermik nalunaarutiginninnissaq eqqarsaatigalugu pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsineq taamaallaat ukununnga atorneqarsinnaavoq:

1. Suliffeqarfiup suliassaanut tunngatillugu inatsisinik unioqqutitsinerit naapertuutinngitsullu annertuut pillugit nalunaaruteqarnissamut, assersuutigalugu:
   o Peqquserlulluni iluanaarniarneq, akiliilluni peqquserlutsitsineq, allap piinik peqquserlunneq, peqquserlunneq tillinnerluunniit.
   o Sullivimmi avatangiisit pillugit inatsimmik, aqutsinermut inatsimmik, avatangiisit pillugit inatsimmik unioqqutitsinerit.
   o Nipangersimasussaatitaanermik paasissutissanilluunniit isumannaatsuutinnissaannik unioqqutitsineq.
2. Inuit akerleriissuteqarnerat, assersuutigalugu kinguaassiuutitigut peqqusiileqititsineq, annertuumik peqqusiileqititsilluni iliuuseqarnerit sakkortuumilluunniit pimmatiginninneq.
3. Suliffeqarfimmut inuiaqatigiinnulluunniit ilungersunartumik ajoqusiinermik kinguneqarsinnaasumik suliffimmi malittarisassanik unioqqutitsineq.

Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsineq ulluinnarni oqaloqatigiinnermut aamma naammagittaalliornermi nalunaaruteqartarnermilu periaatsinut atuuttunut tapertaavoq. Pissutsit soorlu akissarsianik sulianillu sulisunut tunngasunik naammagisimaarinninnginnerit, suleqateqarniarnermi ajornartorsiutit imaluunniit akerleriissutit annikinnerusut nalinginnaasumik suliffimmi (aqutsisorisamit qaninnermit suliffeqarfimmiluunniit qullersatut aqutsisunit) aaqqinneqassapput, pisariaqarpat sulisut sinniisaata ikiuunneratigut, ASA suliffiulluunniit iluani saaffiginniffissat allat aqqutigalugit.

________________________________________

5. NALUNAARUTEQARTARNEQ

Nalunaaruteqarumalluni:

• Pasinapiluttoqarneranik kalerriinissamut nittartagaq iserfissaq atoruk (https://oqarit.whistleportal.net/#/), tassani kinaassutsinnik isertuussiniarlutit toqqarsinnaavat.
• Nittartakkakkut nalunaarutiginninnermi atugassanik assigiinngitsunik immersugassaqarpoq, nalunaarutiginninnerullu kingorna kodemik tunniussisoqarumaarpoq, taamaalillutit kinaassutsinnik isertuussillutit suliaq malinnaaffigisinnaaniassagakku.
• Pisariaqarpat oqarasuaammut +45 78 74 07 16/+299 56 02 39-mut sianerluni imaluunniit Nuummi BDO-mut ornigulluni saaffiginnilluni, Imaneq 33, 6.7 etage, postboks 20, Nuuk 3900, Kalaallit Nunaat, +299 48 34 11, paasissutissanik tunniussisoqarsinnaavoq, kisianni tassami kinaassutsimik isertuussilluni oqaloqatigiittoqarsinnaanissaa anguniarlugu digitalikkut iserfissaq piumaneqarneruvoq.

________________________________________

6. Pasinapiluttoqarneranik kalerrinneqartartut avataaneersut

Naalakkersuisut pasinapiluttoqarneranik kalerrinneqartartunik avataaneersunik BDO-mi pilersitsisimapput, taakku:

• 100 procentimik avataaneersuupput allanullu tusarliusseqqusaanatik
• Nalunaarutinut tamanut tunngatillugu kinaassusersiornatik piviusumillu tunngaveqarlutik suleriaaseqarput.
• Suliani aalajangersimasuni Naalakkersuisunut ulluinnarnilu aqutsisunut attuumassuteqarnatik ingerlatsissapput.
• Nalinginnaasunik apeqqutissaqaraanni Nuka Jens Tønnes Skifte, nuski@bdo.dk, +45 78 74 07 16/+299 56 02 39-mut attavigineqarsinnaavoq, kisianni nittartagaq aqqutigalugu nalunaarutiginnittoqassaaq.

________________________________________

7. SAAFFIGINNISSUTINIK ISUMAGINNINNEQ SULIARINNINNERLU

1. Tigusimaneranik uppernarsaaneq
   o Tigusaqarnermiit (ajornanngippat) ullut arfineq marluk qaangiutinnginneranni nittartakkami tigusaqarsimanermut BDO uppernarsaassaaq.
2. Qulaajaaneq
   o Nalunaarutigineqartoq pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsinermut ilaanersoq BDO-mit nalilersorneqassaaq (immikkoortoq 4 takuuk).
   o Nalunaarutigineqartoq pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsinermut ilaanngitsoq nalilerneqarpat pasinapiluttoqarneranik kalerriisoq nalunaarfigineqassaaq, taamaalilluni taanna allamut saaffiginnissinnaaniassammat.
3. Misissuineq
   o Nalunaaruteqarneq attuumassuteqartutut nalilerneqarpat BDO sukumiinerusumik misissuinermik aallartitsissaaq.
   o Immikkoortortaqarfiit inuillu attuumassuteqartut akuliutsinneqarsinnaapput, taamaattorli tusarliuteqqusaannginnera isiginiarneqassaaq.
4. Pasinapiluttoqarneranik kalerriisumut nalunaaruteqarneq
   o Tigusaqarnerup uppernarsarneqarneraniit qaammatit pingasut iluanni pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarsinnaatitsinermut immikkoortoq suliap killiffianik inerniliinermilluunniit tusarliussissapput.
   o Atorfeqarnermi inatsisit naapertorlugit kinguneqartitsinerit iliuutsilluunniit assingusut taamaallaat inatsimmi akuerineqartut malillugit paasissutissiissutigineqartassapput.
5. Malitseqartitsineq pineqaatissiinerillu
   o Misissuinermi pissutsit isornartut qulaajarneqarpata suliaq ASA-mut oqartussaasunulluunniit attuumassuteqartunut tunniunneqarsinnaavoq.

_______________________________________

8. KINAASSUTSIMIK ISERTUUSSINEQ NIPANGIUSSISIMASUSSAATITAANERLU

• Kinaassutsimik isertuussillutik pasinapiluttoqarneranik kalerriillutik nalunaaruteqartut suliarinissaasa ajornakusoorsinnaanera eqqumaffigissavat.
• Pasinapiluttoqarneranik kalerriisup kinaassusaa pillugu pasinapiluttoqarneranik kalerrinneqartartut avataaneersut nipangiussisimasussaatitaapput. Akuerineqanngitsumik paasititsinerit tamarmik akiligassinneqarlutik pillarneqassapput.
• Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoq pillugu paasissutissat taamaallaat ingerlateqqinneqarsinnaapput:
  1. Pasinapiluttoqarneranik kalerriisoq nammineerluni akuersippat,
  2. (ass. politiit) misissuinissaat pisariaqarpat,
  3. Pineqartup eqqartuussissutigut suliami imminut illersorsinnaatitaaneranik qulakkeerinninnissaq pisariaqarpoq.

_______________________________________

9. INUIT NALUNAARUTIGINEQARTUT SUNIK PISINNAATITAAFFEQARPAT

• Misissuineq aallartinneqassappat inuit nalunaarutigineqartut suliaq pillugu ilisimatinneqakkajuttarput.
• Suliap qulaajaavigineqarneranut akornutaanngippat pineqartoq unnerluussisunut akissuteqarnissamut periarfissaqarpoq.
• Inuit pillugit paasissutissat pillugit inatsimmi pisinnaatitaaffiit nalinginnaasut matumani aamma atuupput (paasitinneqarsinnaatitaaneq iluarsiisinnaanerlu il.il.). Taamaattorli misissuinermik akornusiisinnaappat tamakkiisumik takunnissinnaatitaaneq kinguartinneqarsinnaalluniluunniit killilerneqarsinnaavoq.

________________________________________

10. INUIT PILLUGIT PAASISSUTISSANIK SULIARINNINNEQ

• Inuit pillugit paasissutissanik illersuinermut inatsit aamma pasinapiluttumik kalerriisarneq pillugu inatsimmi § 21 naapertorlugit inuit pillugit paasissutissat suliarineqartassapput.
• Malittarisassat atuuttut naapertorlugit imaluunniit piffissaq eqqarsaatigalugu suliap suliarineqarneranut pisariaqarnera naapertorlugu paasissutissat toqqorsimasuutigineqartarput.

________________________________________

Attaveqarnissamut paasissutissat

• Naalakkersuisuni pasinapiluttoqarneranik kalerriisoqarneranut akisussaasoq:
  o Naalakkersuisut kukkunersiuisoqarfiat - asa@nanoq.gl - 345000
  o Aningaasaqarnermut Akileraartarnermullu Naalakkersuisoqarfik – oed@nanoq.gl - 345000
• Pasinapiluttoqarneranik avataaniittumut kalerriisoqarsinnaatitsineq:
  o BDO – Nuka Jens Tønnes Skifte, nuski@bdo.dk
• Pasinapiluttoqarneranik kalerriinissamut iserfissaq:
  o Digitalikkut nalunaaruteqarneq: https://oqarit.whistleportal.net/#/
  o Oqarasuaatikkut nalunaaruteqarneq: +45 78 74 07 16 / +299 56 02 39
  o Ornigulluni nalunaaruteqarneq: BDO Nuuk, Imaneq 33, 6.-7. etage, postboks 20, Nuuk 3900, Grønland