AtuartigukEU Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnertik nukittorsarpaat
Nassiussisuuvoq: Nunanut Allanut, Inuussutissarsiornermut Niuernermullu Naalakkersuisoqarfik
Ulluni 5.–13. november 2021 Europa Kommissionimiit qaffasissumik inissisimasuusut atorfilittat Nuummut tikeraarput, Kalaallit Nunaanni Naalakkersuisut aamma soqutigisaqarsinnaasut allat suleqatigiinnerup nukittunerusup nutaamik alloriarneranik paarlaasseqatigiikkiartorlutik
Tikeraarneq pivoq, EU Nunat Namminersortitallu Imarpiup Akianiittunut annertuumik suleqatigiissummik aalajangersimanerata kingorna, taassumalu ilagaa ukiuni 2021–2027 Kalaallit Nunaannut € 225 mio aningaasatigut tapiissuteqarnera. Qanittumilu aalajangiussaasoq Europap Issittumi periussisiaa malippaa. Nualluussuup killilersuinera pissutigalugu 2019-mi aasaaaneraniit tikeraarneq manna siulliuvoq. Europa kommissionimi atorfilittaasut pisumit periarfissinneqarput kalaallinik suleqatigisamik isiginnaarutikkut ataatsimmeqatiginagit, toqqaannaq ataatsimeeqatiginissaannut. Siunertaavorlu suleqatigiinnerup nutaamik alloriarnera naqissusersussallugu. EU-p ukiorpassuanngortuni pingaarutilimmillu ilinniartitaanermut tapersersuinini ingerlatiinnassavaa. Anguniakkallu pingaarutillip saniatigut suleqatigiit Kalaallit Nunaanni qorsummik ineriartornerup annertusarnissaanut suleqatigiikkusupput – politikkikkut ataatsimut pingaartitaq nutaaq.
Kalaallit oqartussaasuiniit oqaloqatigiinnerup pingaarnertut qulequtarisimavai soorlu ilinniaratitaaneq, piujuaannartitsinermik nukissiuteqarneq, pinngortitami assigiinngissutsit, ilisimatusarneq aamma aatsitassat.
Europa kommissionimi suleqatigiit Sulisitsisut aamma Nukissiorfiit paarlaasseqatigiinnermik Kalaallit Nunaata siunissami aningaasarsiornera pillugu ataatsimeeqatigivaat. Atorfilittat imarsiornermik ilinniarfimmut, meeqqat atuarfianut ilinniarnertuunngorniarfimmullu pulaarput, namminneerlutik ilinniartitaanermut suleqatigiinnerup timitalerneqarnerata ingerlanneqarnera takuniarlugu.
Taakkua saniatigut tikeraarnerup Europa Kommissioni siunissami qaninnermi Nuummi allaffimmik ammaasinnaanerata periarfissaanik oqallisiginninnissaanut periarfissippaa.
Tikeraarnerup nalaani Sylvie Millot, Europa Kommissionimi Generaldirektoratimi Nunat tamalaat akornanni suleqatigiinnermut pisortaq oqarpoq: "Nuannaarutigaarput Kalaallit Nunaannik suleqatigiinnerup annertoreersup ukiuni tulliuttuni annertusarnissaanut periarfissineqarnerput. Kalaallit Nunaata ilinniartitaaneranut tapiissuteqarnitta nukittorsarnissaa siunertaraarput aamma Kalaallit Nunaata piujuartitsinermik ineriartornermut periarfissaata atorluarneqarnissaanut tapersersuinissaq. Toqqammavittut siunertarput tassaavoq siunissaq qorsuunerusoq, akuutitsinerusoq aamma attanneqarsinnaasoq.”
Nunanut Allanut Naalakkersuisoqarfimmi pisortaaneq Mininnguaq Kleist oqarpoq: ”EU-mik pitsaasumik iluaqutaasumik suleqatigiinnerput ataatsimoorfingaarput. Ataatsimut pingaatitani soqutigisanilu EU ukiorpassuarni Kalaallit Nunaannut suleqateqarsimavoq. Suleqatigiinnermi annertusiartuinnartumi aamma ataatsimut pingaatitani – ilinniartitaanermi aamma qorsummik ineriartornermi – Kalaallit Nunaat EU-lu annertuunik angusaqarsinnaapput.”
TUNULIAQUTAASOQ
EU Kalaallit Nunaallu ukiorpassuarni tatigeqatigiittut suleqatigiissimapput. Suleqatigiipput illuatungeriittut iluaqutigiillutik nunarsuarmi unammillernartut qaqilerniarlugit, taassuma iluaniillutik silap pissusianut allanngoriartornerit, nappaalanersuit aamma akiuussinnaanermik pikkoriffeqarneq, inuiaqatigiit siuarsarniarlugit, taakkunani ilaallutik pigissaarneq atugarissaarnerlu.
Kalaallit Nunaat EU-mi Nunat Namminersortitallu Imarpiup Akianiittut tretteniusut, Atlantikup imartaaniitut, Qalasersuaq kujallermiittut, Carribienimiittut, Indiap Imarpianiittut Manerassuarmiittullu inatsisitigut EU-mi ilaasortaasut pingasuusunut atassuteqartut annersarivaat. Piffissami suleqatigiiffiusussami nutaajusumi 2021–2027-mut EU Overseas Association Decision ulloq 5. oktober 2021 Kalaallit Nunaanni suleqatigiinnermut 225 mio. EUR tunniuttussanngorlugit immikkoortippai. Ileqqoq malillugu suleqatigiissutitut sakkortuumik ilinniartitaaneq ukkatarineqartarpoq. Kalaallit Nunaata EU-llu suleqatigiinnerup tamatuma qorsummik inerisaanermut siuarsaanissamut pilerisupput. Tamannalu pivoq, Kalaallit Nunaata ulloq 13. oktober 2021 EU Kommissionimut Issittumi toqqissisimanermik, piujuaannartitsinermik aammalu pigissaarnermik EU-p nukittuumik akuunerulernissaanik EU Kommissionillu Kalaallit Nunaanni siunissami qaninnermi allaffeqalernissamik pilersitsinissaata ilimanaateqarneranik nalunaaruteqarnerata nalaani. Aammattaaq 2022 europami inuusuttut ukiorissavaat. EU-llu kalaallit inuusuttaanik sammisaqarnini ingerlatiinnarnissaa qilanaarivaa Eramus Programmi aqqutigalugu ilinniartunik paarlaasseqatiginnikkut, kisiannili aamma inuusuttunut attaveqarfikkut pilersinneqartussakkut EU aamma OLT akornanni. Ukiorpassuarni EU-mik suleqateqarneq aalisarnermi isumaqatigiissummik 2020-meersumik ilalersorneqarportaaq.
Annertunerusumik paasisaqarusunnermi saaffigineqarsinnaavoq Nunanut Allanut Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq Mininnguaq Kleist mikl@nanoq.gl
Tikeraarneq pivoq, EU Nunat Namminersortitallu Imarpiup Akianiittunut annertuumik suleqatigiissummik aalajangersimanerata kingorna, taassumalu ilagaa ukiuni 2021–2027 Kalaallit Nunaannut € 225 mio aningaasatigut tapiissuteqarnera. Qanittumilu aalajangiussaasoq Europap Issittumi periussisiaa malippaa. Nualluussuup killilersuinera pissutigalugu 2019-mi aasaaaneraniit tikeraarneq manna siulliuvoq. Europa kommissionimi atorfilittaasut pisumit periarfissinneqarput kalaallinik suleqatigisamik isiginnaarutikkut ataatsimmeqatiginagit, toqqaannaq ataatsimeeqatiginissaannut. Siunertaavorlu suleqatigiinnerup nutaamik alloriarnera naqissusersussallugu. EU-p ukiorpassuanngortuni pingaarutilimmillu ilinniartitaanermut tapersersuinini ingerlatiinnassavaa. Anguniakkallu pingaarutillip saniatigut suleqatigiit Kalaallit Nunaanni qorsummik ineriartornerup annertusarnissaanut suleqatigiikkusupput – politikkikkut ataatsimut pingaartitaq nutaaq.
Kalaallit oqartussaasuiniit oqaloqatigiinnerup pingaarnertut qulequtarisimavai soorlu ilinniaratitaaneq, piujuaannartitsinermik nukissiuteqarneq, pinngortitami assigiinngissutsit, ilisimatusarneq aamma aatsitassat.
Europa kommissionimi suleqatigiit Sulisitsisut aamma Nukissiorfiit paarlaasseqatigiinnermik Kalaallit Nunaata siunissami aningaasarsiornera pillugu ataatsimeeqatigivaat. Atorfilittat imarsiornermik ilinniarfimmut, meeqqat atuarfianut ilinniarnertuunngorniarfimmullu pulaarput, namminneerlutik ilinniartitaanermut suleqatigiinnerup timitalerneqarnerata ingerlanneqarnera takuniarlugu.
Taakkua saniatigut tikeraarnerup Europa Kommissioni siunissami qaninnermi Nuummi allaffimmik ammaasinnaanerata periarfissaanik oqallisiginninnissaanut periarfissippaa.
Tikeraarnerup nalaani Sylvie Millot, Europa Kommissionimi Generaldirektoratimi Nunat tamalaat akornanni suleqatigiinnermut pisortaq oqarpoq: "Nuannaarutigaarput Kalaallit Nunaannik suleqatigiinnerup annertoreersup ukiuni tulliuttuni annertusarnissaanut periarfissineqarnerput. Kalaallit Nunaata ilinniartitaaneranut tapiissuteqarnitta nukittorsarnissaa siunertaraarput aamma Kalaallit Nunaata piujuartitsinermik ineriartornermut periarfissaata atorluarneqarnissaanut tapersersuinissaq. Toqqammavittut siunertarput tassaavoq siunissaq qorsuunerusoq, akuutitsinerusoq aamma attanneqarsinnaasoq.”
Nunanut Allanut Naalakkersuisoqarfimmi pisortaaneq Mininnguaq Kleist oqarpoq: ”EU-mik pitsaasumik iluaqutaasumik suleqatigiinnerput ataatsimoorfingaarput. Ataatsimut pingaatitani soqutigisanilu EU ukiorpassuarni Kalaallit Nunaannut suleqateqarsimavoq. Suleqatigiinnermi annertusiartuinnartumi aamma ataatsimut pingaatitani – ilinniartitaanermi aamma qorsummik ineriartornermi – Kalaallit Nunaat EU-lu annertuunik angusaqarsinnaapput.”
TUNULIAQUTAASOQ
EU Kalaallit Nunaallu ukiorpassuarni tatigeqatigiittut suleqatigiissimapput. Suleqatigiipput illuatungeriittut iluaqutigiillutik nunarsuarmi unammillernartut qaqilerniarlugit, taassuma iluaniillutik silap pissusianut allanngoriartornerit, nappaalanersuit aamma akiuussinnaanermik pikkoriffeqarneq, inuiaqatigiit siuarsarniarlugit, taakkunani ilaallutik pigissaarneq atugarissaarnerlu.
Kalaallit Nunaat EU-mi Nunat Namminersortitallu Imarpiup Akianiittut tretteniusut, Atlantikup imartaaniitut, Qalasersuaq kujallermiittut, Carribienimiittut, Indiap Imarpianiittut Manerassuarmiittullu inatsisitigut EU-mi ilaasortaasut pingasuusunut atassuteqartut annersarivaat. Piffissami suleqatigiiffiusussami nutaajusumi 2021–2027-mut EU Overseas Association Decision ulloq 5. oktober 2021 Kalaallit Nunaanni suleqatigiinnermut 225 mio. EUR tunniuttussanngorlugit immikkoortippai. Ileqqoq malillugu suleqatigiissutitut sakkortuumik ilinniartitaaneq ukkatarineqartarpoq. Kalaallit Nunaata EU-llu suleqatigiinnerup tamatuma qorsummik inerisaanermut siuarsaanissamut pilerisupput. Tamannalu pivoq, Kalaallit Nunaata ulloq 13. oktober 2021 EU Kommissionimut Issittumi toqqissisimanermik, piujuaannartitsinermik aammalu pigissaarnermik EU-p nukittuumik akuunerulernissaanik EU Kommissionillu Kalaallit Nunaanni siunissami qaninnermi allaffeqalernissamik pilersitsinissaata ilimanaateqarneranik nalunaaruteqarnerata nalaani. Aammattaaq 2022 europami inuusuttut ukiorissavaat. EU-llu kalaallit inuusuttaanik sammisaqarnini ingerlatiinnarnissaa qilanaarivaa Eramus Programmi aqqutigalugu ilinniartunik paarlaasseqatiginnikkut, kisiannili aamma inuusuttunut attaveqarfikkut pilersinneqartussakkut EU aamma OLT akornanni. Ukiorpassuarni EU-mik suleqateqarneq aalisarnermi isumaqatigiissummik 2020-meersumik ilalersorneqarportaaq.
Annertunerusumik paasisaqarusunnermi saaffigineqarsinnaavoq Nunanut Allanut Naalakkersuisoqarfimmi pisortaq Mininnguaq Kleist mikl@nanoq.gl