Naalakkersuisut pingaartitaat aamma nunanik allanik suleqateqarnerit pitsaasut Arctic Circle Assembly 2021-mi naqissuserneqarpoq

Ineqarnermut, Attaveqaasersuutinut, Aatsitassanut, Inatsisit Atuutsitsinneqarnerannut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen ulluni 13.-17. oktober 2021 Naalakkersuisut sinnerlugit Arctic Circle Assemblymi Reykjavikimi peqataavoq. Naalakkersuisup saniatigut, inuusutissarsiortuniit, kommuniniit, ilisimatusartuniit, ilinniartuniit aamma inuiaqatigiinni kattuffinniit kiisalu Inatsisartuniit peqataasoqarpoq. Kalaallit Nunaat taamaasilluni nunap ineriartorneranik periarfissanillu Issittumi oqallinnermi peqataatitaqarluarluni.

Naaja H. Nathanielseni Nalakkersuisut Siulittaasua sinnerlugu ataatsimeersuarnerup pisortatigoortumik ammaanersiornerani oqalugiarpoq, tassani Islandip statsministeria Katrín Jakobsdóttir aamma Skotlandip førsteministeria Nicola Sturgeon ilaatigut aamma oqalugiarput.

Oqaariartuut atorlugu ”nothing about us, without us” (uagut pinnata uagut ilaassanngilagut) Naalakkersuisoq naqissusiivoq, Issittumi qitiulluinnartumik inissisimanermut Kalaallit Nunaata akisussaaffimmik tiguseqataassasoq. Taamatuttaaq oqalugiarnermi naalakkersuisooqatigiit tunngaviusumik pingaartitaat saqqummiunneqarput, tassani ilaallutik Naalakkersuisut atermut ´Greenland`-mut malitseqartitserusunnermut piujuaannartitsinermut inerisaanermut aallarnisaanernut suliniuteqarnissamik eqqortitsinissamik kissaateqarneq. Immikkullu naalakkersuisooqatigiit anguniagaat pisortat ingerlataanni nukissiutinik atuinerup 90%-iisa nukissiutit qorsuit atorlugit pilersuinissaq aamma olie-mik aamma gassinik misissueqqaarnernik akuersissutinik nutaanik tunisinnginnissamik aalajangerneq inersuarmi ulikkaavissumi ersaartaatigineqarluarpoq.

USA-mik Islandimillu oqaloqateqarneq

Kalaallit amerikarmiullu peqataasui oqaloqatigiitsinniarlugit Naalakkersuisut kalaallit-amerikarmiullu ataatsimoorlutik ilassinninnermik qaaqquseqataapput. Tassani Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen aamma Alaskamiit Senatori Lisa Murkowski oqalugiarput Kalaallit Nunaata USA-llu suleqatigiinneranik ingerlasumik. Ilassinninneq suleqatigiilluni isummersortartuniit The Woodrow Wilson Center, US Arctic Research Commission, Menado – the Marine North Atlantic Development office kiisalu amerikami nunanut allanut ministeriaqarfimmiit (State department) ingerlanneqarpoq.

Ataatsimeersuarnerup ingerlanerani Nunanut Allanut Naalakkersuisoqarfimmiit aallartitat amerikarmiut aallartitaannit ataatsimeeqateqarput ilaatigut suliniutaasut Joint Committeep ataani inerisarneqartut oqaluuseralugit qanimullu suleqatigiinneq suliassaqarfinni taakkunani ataatsimut soqutigisat naqissuserlugit.

Naalakkersuisut sinnerlugit peqataatitaqarputtaaq Reykjavikkimi Sinniisoqarfiup pisortaanit Tove Søvndahl Gantimit, ataatsimiinnermi angisuumi Islandip Kalaallit Nunaatalu suleqatigiinnerat pillugu oqalugiartumik. Tassani Naalakkersuisut Islandip nunanut allanut ministeria Guðlaugur Þór Þórðarsonilu ataatsimoorlutik soqutigisarmik suleqatigiinnerup annertusineranik, tassanilu islandimi naalakkersuisui Naalakkersuisullu innersuussutit sorliit salliunneqassanersut atuutilerneqassanersullu qulaajarlugit ingerlataat naqissuserlugit.

Attaveqaasersuutinik, silap pissusianik, aatsitassanik aamma naligiissitaanermik ukkassineq

Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsenip periarfissaq atorlugu attaveqaasersuutit, silap pissusia naligiissitaanerlu ataatsimeersuarnermi ataatsimiinnernut peqataavoq aammalu islandimi ingerlatsisut pulaarlugit.

Ataatsimiinnermi ”Greenland is investing in infrastructure and opening up to the world” qulequtaralugu Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen qaaqqusisuuvoq Kalaallit Nunaatalu attaveqaasersornermi aningaasaliinerit saqqummiullugit. Angallannermilu ingerlatsisut, Royal Arctic Line, Sikuki Nuuk Harbour, Air Greenland aamma Kalaallit Airports qaaqqusatut kalaallit nunaata attaveqaasersornernikkut inerisarneranik pilersaarutiminnik takorluukkaminnillu saqqummiillutik.

Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielsen silap pissusianut aamma nukissiuteqarnermi aaqqiissutissanik qorsuusunut tunngatillugu pingaarnertut oqalugiartutut oqallinnermilu ilaalluni aamma peqataavoq, tassani Kalaallit Nunaata nuna tamakkerlugu nukissiuteqarnermut qorsuusumut suliuniutai saqqummiunneqarput nunat avannarliit killiit akornanni suleqatigiinnerup periarfissaat oqallisigineqarlutik. Taakkua saniatigut Naalakkersuisoq pulaarpoq islandimi suliffeqarfimmut, CarbFiximut, tassani nutaarluinnarmik silap pissusianut qajassuussisumik teknologimik CO2 toqqorterissummik saqqummiivigineqarpoq suliffeqarfimmi Reykjavikkip silataaniittumik. Naalakkersuisoq Naaja H. Nathanielseni misissuilluni, Kalaallit Nunaanni geologiskemik periarfissat CO2 -mik toqqorterisinnaanermik qulaajaanermik aallartitsereerpoq, CarbFix-imullu pulaarneq islandimi suliassaqarfimmut misilittagaanik peqataasut saqqummiiffigineqarluarput.

Islandimi angalanerup Naalakkersuisoq periarfissippaa RIKK – Institute for Gender Equality and Difference University of Icelandimiit aallartitanik ataatsimeeqateqarnissamik, taakkulu instituttep suliaanik saqqummiipput, taakku ataaniillutik suliniutit Naalakkersuisut suiaaqatigiit akornanni naligiissitaanermut annertusaallutik suliniutaannut soqutiginarsinnaasut.

Arctic Circle Assembly

Arctic Circle Assembly, ukiumoortumik katersuuffiusoq, issittoq pillugu qulequttanik nunat tamalaat akornanni oqalliffinni annertunerpaanngorsimasoq. Ukioq manna Arctic Circle Assembly COVID-19-mik nappaalanersuup kingorna aatsaat taamak annertutigisumik peqataaffigineqarluni katersuunneruvoq. 1000 sinnerlugit peqataasoqarpoq, ilaatigut ministerit, naalakkersuinikkut aallartitat, inuutissarsiortut, ilisimasusarfiit, ilinniartut, nunap inoqqaavi, inuiaqatigiit kiisalu soqutigisallit ingerlatsisut Issittup ineriartorneranik oqallinnermut suleqatigiinnermullu peqataapput.

Annertunerusunik paasissutissanik piniarnermi, attavigineqassaaq naalakkersuisumut allatsi Zakaria Saleh, zasa@nanoq.gl +299 58 74 74