Issittumi Siunnersuisooqatigiinni siulittaasuunissamut akisussaaffinnik agguaassinissaq pillugu Kalaallit Nunaat Savalimmiut Danmarkilu isumaqatigiipput

Ukiuni kingullerni Nunarput, Savalimmiut Danmarkimilu qanimut suleqatigiillutik ukioq 2025-mi maajimit ukioq 2027-mi maajimut ukiuni marlunni Kunngeqarfiup Danmarkip Issittumi Siunnersuisooqatigiit siulittaasuunissaanut piareersaqatigiipput.

Nunatta, Savalimmiut Danmarkillu ataatsimoorlutik arlalialunnik pingaarnersiugassaminnik piareersaateqarput, siulittaasuutitaqarnerminnilu tigusinermi ataatsimoornermik periuseqarlutik ingerlatsissallutik. Tassunga atatillugu Kunngeqarfiup Issittumi Siunnersuisooqatigiinni siulittaasuunermini Nunanut Allanut Naalakkersuisoq, Savalimmiut nunanut allanut naalakkersuisuat nunanullu allanut ministerilu pingasuullutik politikikkut aqutsisussatut inissisimassapput.

Siulittaasuuffimmik tigusinermi Nunarput immikkut akisussaaffimmik tigusisuussasoq sivitsortumi aalajangiusimaneqarpoq. Nunatta immikkuullarissumik akisussaaffigisassaa tassaassaaq Naalagaaffinngornissamut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt, Issittumi Siunnersuisooqatigiinni Kunngeqarfik Danmark sinnerlugu Tromsømi Norgemiittumi 2025-mi maajip 12-anni siulittaasuunermik tigusisuussammat. Tamannalu ilaatigut Naalakkersuisut issittumi aallartitassamik nutaamik toqqaanissaannik innersuussinissaannillu isumaqassaaq. Naalakkersuisullu innersuussinerat aallaavigalugu nunanut allanut ministeri issittumi aallartitassamik toqqaassaaq.

Kunngeqarfiup siulittaasuutitaqarnerani issittumi aallartitassatut toqqarneqartoq Issittumi Siunnersuisooqatigiit qaffasissumik atorfilittatigoortumik suleqatigiissuini siulittaasutut (Senior Arctic Official Chair) inissisimassaaq. Issittumi aallartitaq Naalagaaffinngornissamut Nunanullu Allanut Naaakkersuisoqarfimmi Nuummi aammalu Nunanut Allanut Ministeriaqarfimmi Københavnimiittumi allaffeqassaaq. Taakku saniatigut Nunarput, Savalimmiut Danmarkilu ataavartumik siulittaasuuffimmi suleqatigiissuni inissisimassapput, taakkulu Kunngeqarfiup inissisimanera politikkialu pilersaarusiortassavaat. Siulittaasuuffeqarnerup ingerlanerani Savalimiut Deputy Senior Arctic Official (SAO)-itut akisussaaffik ingerlatissavaat, Danmarkillu maanna ingerlanertut National Senior Arctic Official akisussaaffigissallugu.

”Issittoq pillugu nunat tamalaat suleqatigiinnerat ingerlalluartoq qulakkiissallugu pingaaruteqarluinnarpoq. Pingaartumik tamatuminnga sumiiffimmi nunap immikkoortuani inuit 4 millionit missaaniittut akiitsoqarfigaavut, taakku sila pissuisata allanngoriartornera aammalu nunat tamalaat Issittumut soqutiginninneruliartornerannut malugisaqarluarput. Tamannarpiarlu pillugu Issittumi Siunnersuisooqatigiinni siulittaasuuffeqarnissatsinni, issittumi oqalliffiit pingaarnersaanni ersarissumik akisussaaffinnik agguataarinninneq ersarissoq iluarisimaarpara. Tassunga atatillugu Kalaallit Nunaanni, Savalimmiuni Danmarkimilu nunani taakkunani sulinermi akuusut tamaasa qujaffigerusuppakka. Aammattaaq Kalaallit Nunaannit toqqagaasumik issittumi aallartitaqalernissarput qilanaaraara, tassani Kalaallit Nunaanni, Savalimmiuni Danmarkimilu nunanut allanut sullissiviit ataatsimut qanittumik suleqatigiillutik Issittumi Siunnersuisooqatigiinni Kunngeqarfiup soqutigisaannik akisussaaffeqassaaq,” taama oqarpoq nunanut allanut ministeri Lars Løkke Rasmussen.

”Issittumi Siunnersuisooqatigiinni Siulittaasuunissami Nunatta qitiusumik akisussaaffimmik maanna tigusinissaa nuannaarutigaara. Kunngeqarfimmi Nunarput issittortaavoq, taamaattumillu nunat pingasuulluta akisussaaffinnik aggutaarinninnermi isumaqatigiissutigalugu tamanna isiginiarneqarmat nuannaarutigaara. Issittumi suleqatigiineq pingaartumik Issittumi soorlu silaannaap allanngoriartornera aammalu nunarsuarmi eqqissiviitsumi Issittumi innuttaasuusunit aqunneqarnissaa pingaaruteqarpoq. Taamaattumik Issittumi Siunnersuisooqatigiinni Kunngeqarfiup siulittaasuunerani Nunatta aqutsisutut akisussaaffeqarnera issittumi suleqatigiinnermi iluaqutaassaaq. Naalakkersuisut Nunanut Allanut, sillimaniarnermut, illersornissamullu periusissiaani Kunngeqarfimmi nunat ataatsimut isumaqatigiinnissaannik suliaqarneq tunngaviusoq pingaaruteqarpoq, taakkulu naalagaaffeqatigiinnermi nunat politikikkut oqaloqatigiinnitsinni pitsaasumik suleqatigaavut. Taamaattumillu suleqatigiilluarnitsinnut Kunngeqarfiullu nukittuumik ataatsimut suleqatigiilluarnitsinnut qujarusuppunga”,” taama oqaaseqarpoq Naalagaaffinngornissamut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoq, Vivian Motzfeldt.

”Issittumi Siunnersuisooqatigiinni siulittaasuuffimmik tigusineq piffissami unammillernangaatsiartumi pivoq. Issittumi naalagaaffiit, nunap inuii aammalu ilisimatusarnermi oqaloqatigiinnermi suleqatigiinnermilu Issittumi Siunnersuisooqatigiit qitiusumik tunngaviupput. Issittumi immamik avatangiisilimmi inissisimasuunerput siulittaasuuffeqarnermi ersarissumik ilaatinneqarnissaa Savalimmiunut aalajangiisuunikuuvoq. Savalimmiuni issittumut politikitsinni Issittumi Siunnersuisooqatigiinni sulinermut tunniussaqarusuppugut aammalu nunap immikkoortuatut malittarisassat aallaavigalugit suleqatigiinneq akiuussinnaanerlu, tamat oqartussaaqataanerat attassinnaasoq qitiusutut nalilittut inissisimaneq nukittorsarniarlugu peqataassaagut.” taama oqarpoq nunanut allanut inuussutissarsiornermullu naalakkersuisoq, Høgni Hoydal.

Issittumi Siunnersuisooqatigiit pillugit paasissutissat:

Issittumi Siunnersuisooqatigiit issittumi naalagaaffinnit arfineq pingasunit aammalu kattuffinnik arfinilinnik (ataavartumik peqataasut), Issittumi Nunap Inuiinit sinniisuuffigineqartanit ilaasortaaffigineqarpoq.

Issittumi naalagaaffiit peqataasut arfineq pingasuusut tassaapput Canada, Kunngeqarfik Danmark, Finland, Island, Norge, Rusland, Sverige aamma USA.
Issittumi Siunnersuisooqatigiit tassaavoq nunat tamalaat akornanni oqalliffik, Issittumi qitiusumik apeqqutit siammasissut suliassaqarfigalugit ingerlasoq. Siunnersuisooqatigiinni sulinermi nunarsuarmi annertuumik allanngoraluttuartumi issittumi innuttaasut inuuniarnikkut atugaat, tassani Nunap Inuii ilanngullugit qitiusumik suliarineqarput. Allanngoriartornerit silaannaat pinngortitallu annertuumik allanngorsiartorneranit sunnerneqarsimasut. Issittumi silaannaq kissakkiartuinnavippoq, nunarsuup sinnerani ukiumut agguaqatigiisitsinermi sanilliussigaanni sisamariaammik sukkanerulluni. Silaannaap allangoriartornerani ingerlaneq Issittumi Siunnersuisooqatigiinnit silaannaap pissusaata, imaani avatangiisit, uumasoqatigiit assigiinngiiaartut, ajunaarnersuarnik aqutsiniarneq il.il. nunat tamalaanik assigiinngitsutigut suleqateqarnermut pingaaruteqartut pillugit paasilluarneqarnissaq siunertaralugu sulisoqarpoq.

Ruslandip Ukrainemik 2022 februarimi saassussineratigut Issittumi Siunnersuisooqatigiinni suliaqarneq ajornakusoornerulersippaa. Maanna aaqqissuussamik diplomatikkikkoortumik ataatsimiinnerit (SAO-mi ataatsimiinnerit) imaluunnit politikkikkut (ministeritigoortumik) ataatsimiinnerit ingerlanneqarneq ajorput, siunnersuisooqatigiinnilu teknikkikkut suleqatigiissut isiginnaarutikkut ataatsimiissinnaasarput sulinerillu pingaarutillit ingerlatiinnarsinnaallugit.

Issittumi Siunnersuisooqatigiinni Kunngeqarfiup akisussaaffinnik agguaasseqatigiinneranut paasissutissat:
Kunngeqarfiup Issittumi Siunnersuisooqatigiinni siulittaasuutitaqarnermi issittumi aallartitap Senior Arctic Official (SAO)-mi siulittaasutut akisussaaffik tigummissavaa, tassanilu Issittumi Siunnersuisooqatigiinni pitsaasumik ingerlanerup attatiinnarnissaa qulakkeerniarlugu atorfilittatigoortumik suliassat pingaarutillit qulakkeerniarnissaat aqutsisuuffigissavaa, tassani Siunnersuisooqatigiinni ilaasortaasut arfineq pingasuusut ataavartumik ilaasortaasut tamakkiisumik isumasiorlugit ataqatigiissumik aalajangiisoqartassaaq.


Annertunerusumik paasisaqarusukkuit attavigikkit:

Naalagaaffinngornissamut Nunanullu Allanut Naalakkersuisoqarfik inek@nanoq.gl imaluunnit +299 587331

Nunanut allanut Inuussutissarsiornermillu ministereqarfik press@mfa.fo imalt +298 556075

Nunanut allanut ministeriaqarfik pressevagten@um.dk imaluunnit +45 61 97 92 47 (SMS-iunngitsumik)