Naalakkersuisut kalaallit Danmarkimi innuttaasut ernummatigaat

Tusagassiuutinut allakkat ammasut

Nuuk, 13. november 2024.

Naalakkersuisut kalaallit Danmarkimi innuttaasut ernummatigaat

Danmarkimi kommunit ilaanni kalaallit inuttaasut pineqartarnerat assut isornartoqarpoq. Danmarkimi najugaqartut ilaqutariit kalaallit qitornaasa pinngitsaaliissummik arsaarinnissutigineqartarnerat pillugu Nuummi Københavnimilu inuttaasut 9. novemberimi akerliussutsiminnik takutitsipput. Kalaallit inuttaasut angajoqqaatut piginnaasaannik Danmarkimi kommunit suli misissuisarnerat Naalakkersuisut aarlerinartoqartittorujussuuaat.

Inuit sumiuunerat eqqarsaatigeqqaarnagu misissuisarneq isornartorujussuullunilu akuerineqarsinnaanngilaq. Misissueriaaseq atorneqartoq inuttaasunut kalaallinut naleqquttuunngitsoq ukiuni arlaqartuni ilisimaneqarpoq. Misissueriaatsip kalaallinut naleqquttuunnginnera uppernarsakkamik ilisimaneqarpoq Danmarkimilu kommunit ilisimasat taakku pigereerpaat. Misissuinerni ataqqineqassapput sumiuussuseq, oqaatsit aamma kulturi, taakkumi inatsisitigut pisinnaatitaaffiit naapertorlugit illersorneqartussaammata. Inuit pisinnaatitaaffiisa unioqqutinneqarnerat unitsinneqassasoq innuttaasunillu kalaallinik assigiinngisitsineq Danmarkimi naalakkersuisut unitsissagaat Naalakkersuisut piumasaraat.

Kulturimut naleqqussarneqanngitsunik misissueriaatsinik Danmarkimi kommunit kalaallinut angajoqqaanut suli atuisarnerat assuarnartorujussuuvoq. Misissueriaatsit danskit ileqquinik aallaaveqartut atornerisigut kalaallit angajoqqaatut piginnaasaqarneri nalilersorneqartarput. Pineqartumi amilaarnartumi meeqqat aamma angajoqqaat nunatsinneersut pilliutigineqarput. Uagut allamik aallaaveqarnerput, allanillu oqaatsinik kulturimillu tunngaveqarnerput uani pineqarpoq, tamanna Danmarkimi kommunit minnerpaamik ataqqisariaqarpaat. Angajoqqaat piginnaasaannik misissueriaatsit taama annertutigisumik kinguneqapiluttut 2024-mi suli atorneqartarnerat Naalakkersuisut paasisinnaanngilaat, naalagaaffeqatigiinnermimi naligiinneq ataqqeqatigiinnerlu Danmarkip taakkartortarmagu.

Danmarkimi pissutsit Naalakkersuisut arajutsinaveersaarpaat, meeqqammi amerlasuut kalaallinik angajoqqaaqartut kommuninit pinngitsaaliissummik arsaarinnissutaapput.

Januarimi ukiut marluk matuma siornatigut Danmarkimi oqartussat pineqartumi iliuuseqaqqullugit inappagut, kalaallit angajoqqaat piginnaasaannik misissuinerit kulturimut naleqqussarneqaqqullugit psykologinik kalaallinik aamma inunnik isumaginninnermik ilinniarsimasunik kalaallit illuutaannik attaveqartunik atuisaqqullugit, aamma kukkunerit annertuut meeqqat angajoqqaallu inuunerannik sunniisussat pinaveersaarniarlugit.

Inuiaqatigiinnut kalaallinut naleqqussarluakkanik tunngaveqarani misissuinerit uuttuinerillu ulloq manna tikillugu atorneqartarnerisigut kalaallit ilaqutariit inuttut pisinnaatitaaffiisa illersorneqannginnerat eqqumiillunilu aarleritsannarpoq. Tamanna ilaqutariinnut kalaallinut toqqissisimananngitsorujussuuvoq. Naalagaaffeqatigiinnermi kalaallit naligiimmik innuttaapput, taamaattumik kalaallini ilaqutariinni angajoqqaatut piginnaasanik naliliinermi kalaallit kulturiat oqaasiilu ilaatinneqarnissaat pingaaruteqarpoq.

Inuit eqqarsarsartaatsikkut piginnaasaannik, pissusilersuutaannillu misissuutinik atuineq kalaallinillu angajoqqaanik ammip qalipaataa patsisigalugu immikkoortitsineq Danmarkimi oqartussat unitsissagaat Naalakkersuisut sakkortunerpaamik inassutigaat.


Múte B. Egede
Naalakkersuisunut siulittaasoq


Aqqaluaq B. Egede
Meeqqanut, Inuusuttunut, Ilinniartitaanermut, Kultureqarnermut Timersornermullu Naalakkersuisoq