Illersornissaq pillugu isumaqatigiissummi Issittoq Atlantikullu Avannaa eqqarsaatigalugit tunngavigisat ataatsimoorutaasut

• Danmark, Savalimmiut kiisalu Kalaallit Nunaat illersornissakkut isumannaallisaanikkullu oqaluttuarisaanermi pingaarutilimmik allorialerput. Ruslandip Ukrainemut sakkutuunik isaatitsinerata kingunerisaanik sorsuunneq Europa sorsuffiulersimavoq, Europamut Atlantikumullu tamarmut isumannaallisaanikkut annertuumik kinguneqartumik.
• Sakkutuut Danmarkimi, Savalimmiuni Kalaallillu Nunaanni oqartussaqarfinnik attuumassuteqartunik qanimut suleqateqarlutik nunani pingasuni, aamma Østersømi, isumannaallisaanikkut atugassarititaasunut tappiffeqarlutik, isumannaallisaanermut ikiuutissapput.
• Anguniagaq tassaavoq Issittoq Atlantikullu Avannaa eqqissiviilliorfiunatik aaqqiagiinnginnernik eqqissisimasumik qaangiiviusarlutik suli ingerlaqqissasut. Tamanna isigimallugu Danmark, Savalimmiut kiisalu Kalaallit Nunaat sumiiffimmi tamaani nakkutilliinermik oqartussaassutsimillu atortitsinermik pitsanngorsaaniarlutik suleqatigiissapput, aammalu iligiit kiisalu NATO-p tamaani soqutigisaanik isumaginninnermut peqataassallutik.
• Suliat qanoq annertutiginissaat suunissaallu danskit, Savalimmiormiut kalaallillu naalakkersuisuisa 2023-imi ukiamiit piffissami aggersumi qanimut suleqatigiillutik ingerlaavartumik aalajangersartassavaat.
• Suleqatigiinneq peqataatitsinerlu ataatsimiittarnerni oqaluuserineqartassapput. Suliamut naalakkersuisuusut ukiumut pingasoriarlutik malitseqartitsiviusunik illersornissarlu pillugu isumaqatigiissutaasussap ataani suleqatigiinneq ingerlakkumallugu ataatsimiittarnissaat siunniunneqarpoq.
• Nunat tamalaat illersornissakkut suleqatigiiffiini sungiusaqatigiittarfiinilu attuumassuteqartuni Savalimmiormiut kalaallillu peqataasarnerat sukumiinerusumik oqaluuserineqarumaarpoq.

Savalimmiut

• Savalimmiut sumiiffimmi tamaani isumannaallisaanermut peqataalluassaaq. Savalimmiormiut danskillu naalakkersuisui isumaqatigiipput suliniutit NATO-p saassussisoqarnissaanut pakkersimaarinninnerannut tapertaasut kiisalu pisariaqanngitsumik aaqqiagiinnginnermik alliartortitsinaveersaarutaasut salliutinneqassasut.
• Sakkutuut Savalimmiuni eqqaannilu sulineranni ajornartinnagu Savalimmiuni upalungaarsimasut politiillu Savalimmiuni oqartussanik qanimut suleqateqarnikkut akuutinneqarsinnaanerat suli pingaartinneqassaaq, soorlu paasissutissanik avitseqatigiittarneq eqqarsaatigalugu.
• Sakkutuut Savalimmiuni eqqaanilu sulinerannut aningaasaliisoqassappat aningaasaliissutit sapinngisamik Savalimmiuni inuiaqatigiinnut iluaqutaanissaat pingaartinneqassaaq. Assersuutigalugu oqartussanik, suliffeqarfinnik, inuussutissarsiorfinnik ilisimatusarfinnillu qanimut suleqateqarnikkut tamanna pisinnaavoq. Suliniutit sukumiinerusut Savalimmiormiut danskillu naalakkersuisuisa akornanni sukumiinerusumik oqaloqatigiissutigineqassapput pingaarnerutitassanik periarfissannillu ataatsimut paasinninnissaq siunertaralugu.
• Tamatuma peqatigisaanik qarasaasiaqarnikkut illersornissaq isumannaallisaanerlu pillugit kiisalu navianartorsiortitsisut assigiinngitsunik tunuliaqutallit eqqarsaatigalugit tapersersuineq, siunnersuineq kiisalu misittakkatigut paarlaasseqatigiinneq paasissutissanilu isertuussanik agguaqatigiittarneq pingaaruteqarput.

Kalaallit Nunaat

• Sakkutuut Kalaallit Nunaanni eqqaanilu sulinerannut aningaasaliisoqassappat aningaasaliissutit sapinngisamik Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinnut iluaqutaanissaat pingaartinneqassaaq. Assersuutigalugu oqartussanik, suliffeqarfinnik, inuussutissarsiorfinnik ilisimatusarfinnillu qanimut suleqateqarnikkut, kiisalu atortulersuutit naammassisaqarsinnaassutsillu sakkutuunit sakkutuujunngitsunillu atorneqarneratigut tamanna pisinnaavoq.
• Suliniutit aalajangersimasut kalaallit danskillu naalakkersuisuisa akornanni sukumiinerusumik oqaloqatigiissutigineqassapput pingaarnerutitassanik periarfissannillu ataatsimut paasinninnissaq siunertaralugu.
• Inuiaqatigiit isumannaallisarneqarnerat qitiulluinnarpoq, kiisalu inuiaqatigiinni sakkutuujunngitsut isumannaallisaanikkut ajornartorsiutinut siammasinnerusunuttaaq upalungaarsartariaqarlutik. Tamatuma malitsigisaanik nunamik imartanillu nakkutilliinerup annertusarneqarneratigut, kabelit attaveqaatillu sanngiiffiinik isigimasaqarnikkut kiisalu sakkutooqarnermi upalungaarsimanermilu ilinniakkanik ineriartortitsinikkut sakkutuut suli politiinut, upalungaarsimasunut kiisalu inuiaqatigiinni oqartussanut tapersersuisariaqarput.
• Tamatuma peqatigisaanittaaq qarasaasiaqarnikkut illersornissaq isumannaallisaanerlu eqqarsaatigalugit kiisalu navianartorsiortitsisut assigiinngitsunik tunuliaqutallit eqqarsaatigalugit qanimut suleqatigiinnissaq pingaaruteqarpoq.

Illersornissamut ministeriugallartoq ima oqaaseqaateqarpoq:

”Illersornissaq pillugu isumaqatigiissummi Issittoq Atlantikullu Avannaa eqqarsaatigalugit tunngavigisat Savalimmiut Kalaallit Nunaat Danmarkilu akornanni ataatsimoorfigineqarsinnaammata nuannaarutigaara. Europami sorsuttoqarsinnaaneranut assiliaq allanngorpoq, tamannalu aamma Issittumi Atlantikullu avannaani illersornissakkut sillimaniarnikkullu ineriartornermut sunniuteqarpoq. Savalimmiut Kalaallit Nunaata Danmarkillu akornanni tamatta isumannaatsumik inuuneqarnissatsinnut iluaqutaasumik ataatsimoornitta tamanna naqissuserpaa. Piginnaasanik annertusaanerit aalajangersimasut pillugit aammalu nunat immikkoortuini suliniutit pillugit suleqatigiinnissarput isumalluarfigaara.”

Savalimmiut Nunanut Allanut inuussutissarsiornermullu ministeriat Høgni Hoydal ima oqaaseqaateqarpoq:

”Illersornissaq upalungaarsimanerlu Savalimmiunit pingaartinneqartorujussuupput. Tassanilu eqqissinerup patajaassuseqarnerullu attatiinnarnissaat siunertaavoq, taamaattumillu savalimmiuni oqartussaasut illersornissamut upalungaarsimanermullu politikkitigut eqeersimaarluni suliani aalajangersaanernilu savalimmiunut tunngassuteqartuni suleqataassaaq. Taama oqaaseqarlunga ataatsimut allattugaq isumaqatigiissutigisarput iluarisimaarpara. Illersornissamullu Ministeriugallartumut Troels Lund Poulsenimut pitsaasumik suleqatigiissimanermut qujavunga.”

Nunanut Allanut, Inuussutissarsiornermut Niuernermullu Naalakkersuisoq Vivian Motzfeldt ima oqaaseqaateqarpoq:

“Nunarsuarmi allanngorarfiusumi naleqqussarfigisariaqakkatsinni inuuvugut. Taamaattumik Illersornissaq pillugu isumaqatigiissummi tunngavigisat kunngeqarfimmi suleqatigut peqatigalugit ataatsimoorfigisinnaagatsigit nuannaarutigaara. Innuttaasut akornanni upalungaarsimaneq pillugu sulineq aammalu dual-use atorlugu aaqqissuussineq attaveqaqatigiittarnitta tungaatigut attassinnaassuseqarnerulersitsissaaq. Tamanna Issittumi sorsunnissamut kajumissuseqalersitsinnginnissaa qulakkeerniarlugu eqqassaatigilluagaasumik pissaaq.”

Attavissaq: Naasunnguaq Beck Kristensen, Email: nabk@nanoq.gl, Oqarasuaat: 345000

Isumaqatigiissut uani aaneqarsinnaavoq