Isumassuinissamik arnat kisimik piginnaassuseqanngillat

Naligiisitaanermut Naalakkersuisumit, Naaja H. Nathanielsen

Nunatsinni Naligiissitaanermut ullorititaq ukioq manna 21-ssaanik nalliuttorsiutigaarput. Ukiut 21-t matuma siorna naligiissitaanermut ullorititap malunnartinneqaqqaarneranit, siuariaateqartarlutalu unittoortarnikuuvugut.

Ileqqut, suiaassuserlu uagutsinnut killiliisariaqannginneranik takutitsisunik, ernigut panigullu ullumikkut assigiinngitsunik maligassiuisoqarput. Suna nalinginnaasuuneranik isiginnittariaaseq allanngornikuuvoq, assigiinngisitaarnerlu inissaqartinneqarnerulernikuulluni. Tamanna pitsaasuuvoq. Inuit amerlanerusut ’namminiusinnaatillugit’, namminnerlu inuunererusutamisut inuuneqarsinnaatillugit ataatsimoornerput nukittunerulersarpoq.

Anguniagarpulli suli angunngilarput – inuttut assigiinngitsuunitta inissaqartinnissaa suli ilinniagassaraarput. Suiaassuseq kiisalu arnat angutillu suliarisartagaat pillugit pigiliutiinnarlugu isumatta qimanniarnissaa suli anguniassavarput.
Isumap pigiliutiinnakkap uagutsinnut unittoortitsisutut isigisama, ukioq manna naligiissitaanermut ullorititami ukkatarinissaa kissaatigaara. Tassalu angutit arnatuulli isumassuitiginnginnerinik isuma pigiliutiinnagaq.

Angutit arnatuulli isumassuitiginnginnerinik isuma pigiliutiinnagaq, nalinginnaasumik ’angutit suliffiinik’ aamma ’arnat suliffiinik’ suliffeqarfeqarluta, suiaassuseq tunngavigalugu suliffeqartitsinerup attatiinnarneqarneranut patsisaaqataavoq. Taamaalilluni angutit perorsaasutut, peqqissaasutut, allatullu isumassuisutut ilinniagallit amigaatigaagut. Suliffiillu taakku sulisussanik amerlanerusunik pisariaqartitsillutik.

2021-miilluta angut isumassuisuunngitsutut suli isigineqartoq paasiuminaatseqaara. Angutit inoqatiminnut ulluinnarni isumassuisartut, ilaquttaminnillu napparsimasunik ajornaquteqanngitsumik isumassuisinnaasut takusarpakka. Meeraaqqerivinni, meeqqerivinni, utoqqaat angerlarsimaffiini imaluunniit peqqissaasut akornanni ajoraluartumik tamanna takussaanngilaq. Arnat nalinginnaasumik suliffigisartagaanni angutit amerlanerulaartulluunniit suliffissarsiunngikkunik ilinnialersinnaagaluarpata, tamanna nunatsinnut annertuumik iluaqutaassagaluarpoq.

’Angutit suliffiisa’ aamma ’arnat suliffiisa’ akornanni akimmiffeerutsitsissagutta, angutit isumassuisinnaannginnerunerinik, inulerinerlu angutinut suliffiunnginneranik inuiaqatigiittut isiginnittaaserput allanngortittariaqarparput. Meerartatta ilinniagaqarnissaat naatsorsuutigissavarput. Suiaassusertik pillugu suliffigerusussinnaasartik suliffigisinnaanngikkaat oqarfigalugit, takorluugaat aallaqqaammulli killilersussanngilagut.

Naligiissitaanermut ullorititami tamatta ullorsiorluarisatoq, angutillu marluk inulerisutut atorfillit oqaaseqartillugit naggasiutigissavagut:

Troels Estrup ulluunerani paaqqinnittarfimmi sulisoq ima oqariartuuteqarpoq:
”Meeqqanik sullissinissara nuannaraara, siunissami inuunermut allanngueqataanissara kissaatigigakku, inuiaqatigiinni aamma allanngortoqarniassammat. Ullullu assigiinngitsorujussuusarlutik. Angutinik suleqateqarnissara maqaasisinnaasarpara, marluinnaagattami sulisunit 20-usunit. Assigiinngitsunik maligassiuisoqarnissaa meeqqanut pingaaruteqarpoq. Angutimmi arnallu assigiinngitsunik periuseqartarput. Angutit ulluunerani paaqqinnittarfimmi sulinissaminnut tunuarsimaassanngillat, amigaatigaagullu.”

Ludvig Haggæussen Peqqissaanermi ikiortitut utoqqaat illuanni sulisoq, ima oqariartuuteqarpoq:

”Utoqqarnut sullissisuunera pingaartippara. Allatuulli sullisisutut inissisimanera pingaartippara. Anguterpaalussuuvugut tamaani sulisartut. Pingaartorujussuuvoq. Pingaaruteqartupilussuuvoq, aamma isummersortaatsit arnat angutillu assigiinnginnerat isigisarpara. Misileeqquneqarnikuugama, taamani igaffimmi sulillunga inulerisutut misileeqquneqarama misilippara. Nuanninaartorujussuuara, takorloornikuunngikkaluarlugu misilippara, kiisa ilinniagaqarfigilerpara. Ukiut pingasut kingumut qiviassagaanni anguterpassuit sulisalernikuupput, massakkut amerlaqatigiipajaarpugut.”

Annertunerusumik paasisaqarusunnermi Ineqarnermut, Attaveqatigiinnermut Naligiissitaanermullu Naalakkersuisoqarfik attaveqarfigineqassaaq, uunga box909@nanoq.gl