Quppernerup imarisaanut ingerlaqqigit

Tuttunniarnissamut aamma umimmanniarnissamut piffissaliussat pisassiissutillu. Aasaanerani aamma ukiaanerani 2025

Tusarniaanerup suunera:Allat
Saqqummiunneqarpoq:13-05-2025 10:42
Tusarniaanermi killigititaq:10-06-2025 00:00
Tusarniaanermi akissutit nassiunneqassapput::apn@nanoq.gl og numl@nanoq.gl.
Tuttunniarnissamut umimmanniarnissamullu piffissaliussat pisassiissutillu – Aasaanerani aamma Ukiaanerani 2025.

Matumuuna aasaanerani ukiaaneranilu 2025-mi piffissaliussat piniarfiusussat, tuttutassiissutit kiisalu umimmattassiissutit pillugit siunnersuutit tusarniutigineqarput. Tuttunik aamma umimmannik ukiup qanoq ilinera najoqqutaralugu piniarnikkut pitsaanerpaamik atorluaanissaq APNIPN-miit pingaartinneqarpoq. Taamaammat neqit, ammit, qiviut allallu pitsaanerpaamik atorluarnissaat pillugu tuttut sapinngisamik aasaanerani ukiaaneranilu piniarneqartarnissaat umimmaallu aasaanerani, ukiaanerani kiisalu ukiuunerani piniarneqartarnissaat anguniarneqartarpoq.

Pinngortitaleriffiup Qeqqata Kommuniani Piniarfik 2-mi (Sisimiut-Kangerlussuaq) aqutsiveqarfinni Maniitsoq-mi aamma Sisimiut-ni 2018-imi qulimiguulimmik tuttunik aamma umimmannik kisitsineq ingerlappaa. Taamatuttaaq 2019-mi Piniarfik 3-mi (Akia-Maniitsoq) aamma Piniarfik 4-mi (Ameralik) qulimiguulimmik tuttunik kisitsinerit ingerlallugit. Kisitsinerit tunngavigalugit Pinngortitaleriffik 2020-mi siunnersuinermik saqqummiussaqarpoq, tassani ilaatigut tuttunniarnerup piniarfinni pineqartuni pingasuni sivisuumik ingerlanneqarnissaa oqariartuutigineqarpoq, soorluttaaq silap pingaartumik ukiuunerani imaannaanngitsuu-sinnaanera tuttunut umimmannullu tunngasumik aqutsinermi ilanngunneqassasoq.

Pinngortitaleriffik 2024-p aallartissimalaarnerani Qeqqata Kommuniani aqutsiveqarfinni Maniitsoq-mi aamma Sisimiut-ni qulimiguulimmik tuttunik aamma umimmannik kisitsernermik ingerlataqaqqippoq. Kisitsinerup takutippaa Maniitsup aqutsiveqarfiani umimmaat angutivissat arnavissallu inersimasut amerlasuusut, kisianni norraat amerlavallaanngitsut. Taamaammat kulavaat norrallit piniarneqartannginnissaat ingerlateqqiinnarneqarpoq. Maniitsup aqutsiveqarfiani umimmaat amerlassusaat 2018-imut sanilliullugu allannguuteqarpianngikkaluarpoq. Sisimiut aqutsiveqarfiani umimmaat suiaassutsimikkut utoqqaassutsimikkullu inissisimanerat pissusissamisut ippoq.

Ivittuuni umimmannik minnerpaaffiliinermik kisitsineq Apriili-mi 2024-mi ingerlanneqartoq aamma Kommune Kujallermut umimmannik nuussisoqarnissaa pillugu pilersaarutit tunngavigalugit APNIPN piniarfimmi tassani umimmattassat siornamut naleqqiullugu allanngortinneqannginnissaat pillugu siunnersuuteqarpoq.

Tuttut
1. Piniarfik 2, 3 aamma 4: Inuussutissarsiutigalugu tuttunniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 31. decembari ilanngullugu ingerlassalluni. Sunngiffimmi tuttunniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 31. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni. Pisassat amerlassutsimikkut killilersugaanngillat. Kulavaat norrallit taamaallaat Piniarfik 3-mi aamma Piniarfik 4-mi piniaqqusaapput.
2. Piniarfik 1, 5, 6, 7, 8 aamma 11: Inuussutissarsiutigalugu tuttunniarneq 1. aggust-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni. Sunngiffimmi tuttunniarneq 1. aggust-mi aallartissaaq 30. septembari ilanngullugu ingerlassalluni. Pisassat amerlassutsimikkut killilersugaanngillat. Kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
3. Piniarfik 9 aamma 10 (Kangerluarsorujuk, Nuna Prudhoe aamma Nuna Inglefield): Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi tuttunniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 31. decembari ilanngullugu ingerlassalluni. Piniarfik 9-mi pisassat amerlassutsimikkut killilersugaanngillat Piniarfik 10-milu 86-iullutik. Kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
4. Piniarfiit tamarmik: Tuttut angutivissat oktobarimi nuliunerup nalaani tippassinnaasut tuttunniarnermi ileqqorissaarnissaq pillugu oktobari naallugu piniaqqusaanngillat.

Umimmaat
5. Aqutsiveqarfik Maniitsoq: Piniarfik 1-mi, 2-mi, 3-mi aamma 4-mi inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi umimmanniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni.
A) Inuussutissarsiutigalugu piniartunut (akuersissummut umimmaat tallimat) aamma sunngiffimmi piniartunut (akuersissummut umimmaat pingasut) Qeqqata Kommunianeersunut pisassat amerlassutsimikkut killeqanngillat.
B) Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi piniartunut kommuniniit allaneersunut pisassat ataatsimut katillugit 300-iupput (akuersissummut amerlanerpaamik umimmaat pingasut).
C) Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat aamma kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
6. Aqutsiveqarfik Sisimiut: Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi killilimmik umimmanniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni. Sisimiut aqutsiveqarfianut pisassat 300-iupput Kangaatsiamullu aqutsiveqarfianut 100-iullutik. Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat aamma kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
7. Umimmaqarfik Naternaq: Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi umimmanniarneq 1. aggust-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni umimmattassiissutillu 120-iupput aqutsiveqarfinnut Ilulissat-nut, Qasigiannguit-nut, Qeqertarsuaq-mut, Aasiaat-nut kiisalu Kangaatsiaq-mut agguataarneqareersut. Naternap kujasissup kangiata tungaaniittut Ussuit Nunaat, Ipiutaarsuup Nunaa aamma Eqalummiut Nunaat umimmaqarfimmut Naternamut ilanngunneqarnikuupput. Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat kulavaallu norrallit piniaqqusaanngillat.
8. Aqutsiveqarfik Qaanaaq: Pituffiup eqqaani piniarfimmi Kangaarsummi (Kap Atholl) inuussutissarsiutigalugu sunngiffimmilu umimmanniarnissamut umimmattassiissutit 60-iunissaat siunnersuutigineqarpoq. Piniarfimmi Nuna Inglefield aamma Nuna Prudhoe-mi inuussutissarsiutigalugu sunngiffimmilu umimmanniarnissamut umimmattassiissutit allannguuteqaratik ataatsimut katillugit 60-iunissaat siunnersuutigineqarpoq. Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat aamma kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
9. Aqutsiveqarfik Ivittuut: Minnerpaaffiliinermik kisitsineq 2024-mi ingerlanneqartoq tunngavigalugu aqutsiveqarfik Paamiut-nut Arsuk ilanngullugu inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi piniarnissamut umimmattassiissutit allannguuteqaratik 30-iunissaat siunnersuutigineqarpoq, tamarmik 1-2-nik ukiullit, arnavissat 18-it angutivissallu 12-it. Piffissami 1. aggusti-miit 15. oktobari ilanngullugu piniarneqarnissaat siunnersuutigineqarpoq.
10. Umimmaqarfik Nanortalik: Umimmaqarfimmi qulimiguulimmik kisitsineq 2024-mi ingerlanneqartoq tunngavigalugu umimmattassiissutit tallimaanissaat siunnersuutigineqarpoq angutiviaq inersimasoq ataaseq arnavissallu inersimasut sisamat piffissami 1. aggusti-miit 15. oktobari ilanngullugu piniarneqarsinnaasut. Inuussutissarsiutigalugu piniartut aqutsiveqarfik Nanortalik-meersut Kommune Kujalleq-mi salliutinneqarput.
11. Aqutsiveqarfik Sigguk: Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi umimmanniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassalluni. Umimmattassiissutit allannguuteqaratik 150-iunissaat aqutsiveqarfinnut Upernavik-mut aamma Uummannaq-mut agguataarneqareersunik siunnersuutigineqarpoq. Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat aamma kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
12. Aqutsiveqarfik Ittoqqortoormiit: Inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi umimmanniarneq 1. aggusti-mi aallartissaaq 15. oktobari ilanngullugu ingerlassaaq aammattaaq 25. novembari-miit 23. decembari ilanngullugu ingerlassalluni. Aqutsiveqarfik Ittoqqortoormiit-nut umimmattassiissutit piffissaliussanut taakkununnga marlunnut allannguuteqaratik ataatsimut katillugit 115-iupput. Tiggaat tammajuitsussanik piniartitsinermi piniagassat aamma kulavaat norrallit piniaqqusaanngillat.
13. Umimmaat Nuup eqqaanut ingerlaarnikut eqqissisimatitaapput.

Piniarnermut allagartap 2025-mi maajip aallaqqaataa sioqqullugu akilereersimanissaa pillugu piumasaqaat inuussutissarsiutigalugu aamma sunngiffimmi piniartunut tamanut atuuppoq. Taamatut aamma sunngiffimmi piniarnermut akuersissutit inunnut ukiut kingulliit qulit iluanni sivikinnerpaamik ataavartumillu ukiuni marlunni Kalaallit Nunaanni najugalittut inuit nalunaarsorsimaffiannut nalunaarneqarsimasunut taamaallaat tunniunneqarsinnaanerat pillugu piumasaqaat atuuppoq.

Inatsisartut inatsisaat nr. 34, 13. juni 2023-meersumi § 13 malillugu § 13 piniakkanik killilersukkanik inuussutissarsiutigalugu piniarnissamut aallaaniarnissamullu akuersissut akuersissuteqarnerlu, inunnut 15-inik ukioqalereersunut inuussutissarsiutigalugulu piniarnermut allagartamik pigisaqartunut qinnuteqarnerup kingorna tunniunneqarsinnaapput.

§ 14, imm. 1 innersuutigalugu piniakkanik killilersukkanik sunngiffimmi piniarsinnaanermut aallaaniarsinnaanermullu akuersissut, qinnuteqarnerup kingorna inunnut 15-inik ukioqalereersimasunut Kalaallit Nunaannilu aalajangersimasumik najugaqartunut, piffissarlu qinnuteqarfik sioqqullugu ukiuni kingullerni marlunni Kalaallit Nunaanni ataannartumik aalajangersimasumik najugaqareersimasunut tunniunneqarsinnaapput.

Meeraq aqqaneq-marlunnik ukioqalereersimasoq sulili 15-inik ukioqalersimanngitsoq piniarnermut aallaaniarnermullu peqataasinnaavoq piumasaqaatit tulliiniittut malillugit:
1) Meeraq aallaammik nassataqarsimappat aamma meeqqap igeriarnerani, meeqqap angajoqqaavinit nakkutiginnittumilluunniit allaganngorlugu akuersissummik peqarnikkut, meeqqap angajoqqaavisa, nakkutiginnittuata imaluunniit inuup 18-inik ukioqalereersimasup meeraq 1 meterisut qanitsigalugu ilitsersussavaa.
2) Aallaasip sulloqqortussusia inatsimmi atuutsinneqartoq qaqugukkulluunniit malinneqassaaq.
3) Inuk meeqqamik ilitsersuisuusoq, piniarnermut aallaaniarnermullu pineqartumut akuersissummik atuuttumik peqassaaq.
Uumasut meeqqamit pisarineqartut inummit piniarnerup nalaani meeqqamut ilitsersuisumit pisatut nalunaarsorneqassapput.

Tusarniaanermut akissuteqaatit kingusinnerpaamik 9. juuni 2025-mi APNIPN-mut uunga apn@nanoq.gl aamma numl@nanoq.gl nassiunneqassapput.