AtuartigukPisortatigoortumik angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq - innuttaasut 491-it inuupput angerlarsimaffeqaratik
Nassiussisuuvoq: Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Nunamullu Namminermut Naalakkersuisoqarfik
Kisitsineq takussutissiivoq angerlarsimaffeqannginngitsuunerup annertussusianik Kisitsisit ilaatigut takutitsipput angerlarsimaffeqanngitsut 30-iniit 60-inut ukiullit amerlanersaasut, kiisalu angerlarsimaffeqanngitsut amerlanersaat ersinngitsumik angerlarsimaffeqanngitsutut inuuneqartut. Angerlarsimaffeqannginngitsuuneq kommunini tamani atuuppoq, Kommuneqarfik Sermersuumi, Avannaata Kommuniani aamma Kommune Kujallermi qaffasinnerulluni.
Nuna tamakkerlugu angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq takutitsivoq piffissami matumani Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqanngitsut amerlassusiannik. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermi inerniliunneqarpoq innuttaasut 491-it angerlarsimaffeqaratik inuusut. Kisitsisit innuttaasut tamarmiusut 1 %-iisa missigaat. Innuttaasunut taakkununnga ataatsimut atuuppoq, ajornartorsiornartorujussuarmik inuunermi inissisimaneq, namminerisamik aalajangersimasumik iserfissaqarnissaq periarfissaqarani.
Kommunikkaartumik agguataarnerat imaappoq:
- Kommuneqarfik Sermersooq: Innuttaasut 258-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 156-it illoqarfiit pingaarnersaanni Nuummi aamma innuttaasut 64-it Tasiilami.
- Kommune Kujalleq: Innuttaasut 106-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 50-it Qaqortumi.
- Avannaata Kommunia: Innuttaasut 87-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 83-it Ilulissani.
- Qeqqata Kommunia: Innuttaasut 24-t angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 19-it Maniitsumi.
- Kommune Qeqertalik: Innuttaasut 16-it angerlarsimaffeqanngitsut, tamarmik Aasianni.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq naapertorlugu inuit 30-t aamma 60-it akornanni ukiullit 343-t angerlarsimaffeqanngillat. Angutit angerlarsimaffeqanngitsut eqqarsaatigalugit tamarmiusunit 73%-iupput. Angerlarsimaffeqanngitsunit 60%-it ersinngitsumik angerlarsimaffeqanngillat, ilaquttani, ikinngutini aamma ilisarisimasani sofami imaluunniit illuni ulikkaarluinnartuni sinittartut. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq ersersitsivoq arnat angerlarsimaffeqanngitsut marloriaataasut ersinngitsumik angerlarsimaffeqanngitsutut ersittumik angerlarsimaffeqanngitsunut naleqqiullugit. Issittup silaannaa assut ajornartorsiortitsisarpoq aqqusiniinnarmi ersittumik angerlarsimaffeqanngissinnaanermut.
”Naalakkersuisut qilanaarisimavaat kisitsinerup inernerata tamanut saqqummiunnissaat, angerlarsimaffeqannginnerup annerusumik isiginiarneqalernissaanik pisariaqartitsisoqarmat. Maanna nunatsinni kommuneqarfiit akimorlugit angerlarsimaffeqannginngitsuunerup annertussusia qanorlu katitigaanera ilisimasaqarfigilerparput. Kisitsinerup uagut naalakkersuinermik suliaqartut paasisanik tunivaatigut, qanoq annertutigisumik suliniuteqartoqartariaqarnera eqqarsaatigalugu. Inuit 491-it amerlavallaarujussuarput sumiiffissaqaratik nalorninartumillu inuuneqartut. Taamaattumik Naalakkersuisut suliassaq aallartissimavaat malunnaatilimmik siunnerfilimmillu angerlarsimaffeqanngitsunut periusissiaq, suliassaqarfimmik tamarmiusumik kivitsisussaq. Suliniutinik nutaanik pisariaqartitsisoqarpoq, inuit angerlarsimaffeeruttannginnissaat angujumallugu pinaveersaartitsinerusussanik, aamma maanna angerlarsimaffeqanngitsut ikiorniarlugit suliniuteqartoqassasoq”, taama oqaaseqarpoq Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Nunamullu Namminermut Naalakkersuisoq, Jess Svane.
Ilisimatusarfik Naalakkersuisut saaffiginninnerannik tunngaveqartumik angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermik suliaqarpoq. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq tigussaasunik kisitsisinik saqqummiivoq, annertussutsinik immikkuualuttortaqartunik, qassinik ukioqarneq, suiaassuseq aamma innuttaasoq qanoq sivisutigisumik angerlarsimaffeqarani inuusimasoq. Kisitsineq peqataavoq angerlarsimaffeqanngitsuunerup piviusutut akuerineqarnissaanut, inuiaqatigiinni inooqatigiinnermi annertuumik ajornartorsiutaasutut. Kisitsineq ingerlanneqarpoq kommunit aamma ingerlatsiviit assigiinngitsut suleqatigalugit.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq suliaavoq Steven Arnfjord-imit, Ilisimatusarfimmi Issittumi Atugarissaarneq pillugu ilisimatusarfiani pisortaasoq.
Steven Arnfjord oqaaseqarpoq: ” Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqannginneq pillugu amigaateqarsimavugut aaqqissuussamik, suliassaqarfiit assiginngitsut akimorlugit ullutsinnut paasissutissanik malinnaatitsisunik. Taamaattumik angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq pisariaqarsimavoq, paasissutissanik tunngavilimmik oqallissinnaajumalluta issittumilu pissutsinik aallaavilimmik angerlarsimaffeqanngitsutut inuuneq malugineqarnerulersikkumallugu. Neriuppunga angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq siunissami pitsaasumik innuttaasut angerlarsimaffeqanngitsutut inissisimasut amerlassusilersorneqartarneranni tunngavissaliissasoq, ataatsimut isigisunik takussutissanik suli pitsaanerusunik peqarumalluta peqatigalugulu tamatumani ineriartorneq malinnaavigisinnaallutigu”.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq peqataassaaq nuna tamakkerlugu angerlarsimaffeqanngitsuuneq pillugu periusissiamik suliaqarnermi, Naalakkersuisut ukioq manna 2022-mi saqqummiunniagaannik. Periusissiaq siunertaqarpoq angerlarsimaffeqanngitsunut aamma inuunermi annertuumik atugarliortunut tunngatillugu iliuuseqarfigalugit sullissinermi nutaamik sammiviliinissaq. Periusissiaq inersimasut atugarliortut pillugit sullinneqarneranni killiliussanik sammivimmillu pilersitsissaaq, siunissamilu angerlarsimaffeqannginngitsuunermik akiuinermut.
Kisitsinermi paasissutissat tunngaviusut Ilisimatusarfimmit suliaapput nalunaarusiarlu uani atuarneqarsinnaavoq.
Takuuk animationsfilmi 2022-mi angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermut tunngatillugu.
Ersarinnerusunik paasisaqarnissamut attavigineqarsinnaavoq Naalakkersuisup allattaa Helene S. Pedersen, e-mail: hspd@nanoq.gl eller tlf. + 299 34 56 11
Nuna tamakkerlugu angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq takutitsivoq piffissami matumani Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqanngitsut amerlassusiannik. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermi inerniliunneqarpoq innuttaasut 491-it angerlarsimaffeqaratik inuusut. Kisitsisit innuttaasut tamarmiusut 1 %-iisa missigaat. Innuttaasunut taakkununnga ataatsimut atuuppoq, ajornartorsiornartorujussuarmik inuunermi inissisimaneq, namminerisamik aalajangersimasumik iserfissaqarnissaq periarfissaqarani.
Kommunikkaartumik agguataarnerat imaappoq:
- Kommuneqarfik Sermersooq: Innuttaasut 258-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 156-it illoqarfiit pingaarnersaanni Nuummi aamma innuttaasut 64-it Tasiilami.
- Kommune Kujalleq: Innuttaasut 106-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 50-it Qaqortumi.
- Avannaata Kommunia: Innuttaasut 87-it angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 83-it Ilulissani.
- Qeqqata Kommunia: Innuttaasut 24-t angerlarsimaffeqanngitsut, taakkunannga 19-it Maniitsumi.
- Kommune Qeqertalik: Innuttaasut 16-it angerlarsimaffeqanngitsut, tamarmik Aasianni.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq naapertorlugu inuit 30-t aamma 60-it akornanni ukiullit 343-t angerlarsimaffeqanngillat. Angutit angerlarsimaffeqanngitsut eqqarsaatigalugit tamarmiusunit 73%-iupput. Angerlarsimaffeqanngitsunit 60%-it ersinngitsumik angerlarsimaffeqanngillat, ilaquttani, ikinngutini aamma ilisarisimasani sofami imaluunniit illuni ulikkaarluinnartuni sinittartut. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq ersersitsivoq arnat angerlarsimaffeqanngitsut marloriaataasut ersinngitsumik angerlarsimaffeqanngitsutut ersittumik angerlarsimaffeqanngitsunut naleqqiullugit. Issittup silaannaa assut ajornartorsiortitsisarpoq aqqusiniinnarmi ersittumik angerlarsimaffeqanngissinnaanermut.
”Naalakkersuisut qilanaarisimavaat kisitsinerup inernerata tamanut saqqummiunnissaat, angerlarsimaffeqannginnerup annerusumik isiginiarneqalernissaanik pisariaqartitsisoqarmat. Maanna nunatsinni kommuneqarfiit akimorlugit angerlarsimaffeqannginngitsuunerup annertussusia qanorlu katitigaanera ilisimasaqarfigilerparput. Kisitsinerup uagut naalakkersuinermik suliaqartut paasisanik tunivaatigut, qanoq annertutigisumik suliniuteqartoqartariaqarnera eqqarsaatigalugu. Inuit 491-it amerlavallaarujussuarput sumiiffissaqaratik nalorninartumillu inuuneqartut. Taamaattumik Naalakkersuisut suliassaq aallartissimavaat malunnaatilimmik siunnerfilimmillu angerlarsimaffeqanngitsunut periusissiaq, suliassaqarfimmik tamarmiusumik kivitsisussaq. Suliniutinik nutaanik pisariaqartitsisoqarpoq, inuit angerlarsimaffeeruttannginnissaat angujumallugu pinaveersaartitsinerusussanik, aamma maanna angerlarsimaffeqanngitsut ikiorniarlugit suliniuteqartoqassasoq”, taama oqaaseqarpoq Isumaginninnermut, Suliffeqarnermut Nunamullu Namminermut Naalakkersuisoq, Jess Svane.
Ilisimatusarfik Naalakkersuisut saaffiginninnerannik tunngaveqartumik angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermik suliaqarpoq. Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq tigussaasunik kisitsisinik saqqummiivoq, annertussutsinik immikkuualuttortaqartunik, qassinik ukioqarneq, suiaassuseq aamma innuttaasoq qanoq sivisutigisumik angerlarsimaffeqarani inuusimasoq. Kisitsineq peqataavoq angerlarsimaffeqanngitsuunerup piviusutut akuerineqarnissaanut, inuiaqatigiinni inooqatigiinnermi annertuumik ajornartorsiutaasutut. Kisitsineq ingerlanneqarpoq kommunit aamma ingerlatsiviit assigiinngitsut suleqatigalugit.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq suliaavoq Steven Arnfjord-imit, Ilisimatusarfimmi Issittumi Atugarissaarneq pillugu ilisimatusarfiani pisortaasoq.
Steven Arnfjord oqaaseqarpoq: ” Kalaallit Nunaanni angerlarsimaffeqannginneq pillugu amigaateqarsimavugut aaqqissuussamik, suliassaqarfiit assiginngitsut akimorlugit ullutsinnut paasissutissanik malinnaatitsisunik. Taamaattumik angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq pisariaqarsimavoq, paasissutissanik tunngavilimmik oqallissinnaajumalluta issittumilu pissutsinik aallaavilimmik angerlarsimaffeqanngitsutut inuuneq malugineqarnerulersikkumallugu. Neriuppunga angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq siunissami pitsaasumik innuttaasut angerlarsimaffeqanngitsutut inissisimasut amerlassusilersorneqartarneranni tunngavissaliissasoq, ataatsimut isigisunik takussutissanik suli pitsaanerusunik peqarumalluta peqatigalugulu tamatumani ineriartorneq malinnaavigisinnaallutigu”.
Angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsineq peqataassaaq nuna tamakkerlugu angerlarsimaffeqanngitsuuneq pillugu periusissiamik suliaqarnermi, Naalakkersuisut ukioq manna 2022-mi saqqummiunniagaannik. Periusissiaq siunertaqarpoq angerlarsimaffeqanngitsunut aamma inuunermi annertuumik atugarliortunut tunngatillugu iliuuseqarfigalugit sullissinermi nutaamik sammiviliinissaq. Periusissiaq inersimasut atugarliortut pillugit sullinneqarneranni killiliussanik sammivimmillu pilersitsissaaq, siunissamilu angerlarsimaffeqannginngitsuunermik akiuinermut.
Kisitsinermi paasissutissat tunngaviusut Ilisimatusarfimmit suliaapput nalunaarusiarlu uani atuarneqarsinnaavoq.
Takuuk animationsfilmi 2022-mi angerlarsimaffeqanngitsunik kisitsinermut tunngatillugu.
Ersarinnerusunik paasisaqarnissamut attavigineqarsinnaavoq Naalakkersuisup allattaa Helene S. Pedersen, e-mail: hspd@nanoq.gl eller tlf. + 299 34 56 11